Urganch davlat universiteti tabiatshunoslik va geografiya fakulteti «u m u m iy k im y o» k a fe d r a si

O’E-4.3.  Parchalanish reaksiyalari.

Alkanlarni  yuqori  temperaturagacha  qizdirganda  C-C  bog’ida  uzilish  sodir 

bo’ladi.  Natijada  to’yingan  va  to’yinmagan  uglevodorodlar  hosil  bo’ladi. 

Parchalanish  reaksiyalari  (uglevodorodlarning)  kreking  deb  ataladi.  Uzilishning 

yo’nalishini  aniqlash  murakkab  masaladir.Masalan,  metan  nikel  katalizatori 

ishtirokida  uglerod va vodorodga  parchalanadi.

CH4^ C +2H 2

Juda yuqori (15000C )  temperaturada  atsetilen hosil bo’ladi.

2CH4^ C 2H2+3H2

Butan parchalanganda etan va etilen hosil qiladi.

C4H10^C2H6+C2H4

Mustaqil ravishda dekanning parchalanish reaksiyasini  yozing.  Parchalanish 

o’rtadan ketishini hisobga oling.