Urganch davlat universiteti tabiatshunoslik va geografiya fakulteti «u m u m iy k im y o» k a fe d r a si

O’E-4.1.  Oksidlanish reaksiyalari.

“Alkanlarning  oksidlovchilarga munosabati”  bo’yicha laboratoriya ishini 

o’tkazing.  Stolda reaktiv va asboblarning mavjudligini tekshirib ko’ring.

Reaktiv va asboblar:  gaz zajilkasi (nayi bilan) kerosin (tozalangan),parafin, 

KMnO

4

 eritmasi, ohakli suv, kimyoviy stakanlar, parafin shami,  shisha plastinka, 

probirkalar.

Tajriba №  1.

2 

ml  KMnO

4

  eritmasidan  3  ta  probirkaga  quying.  Ularning  biriga  gaz 

zajegalkasidan  gaz  yuboring,  ikkinchisiga  bir  necha  tomchi  kerosin  soling, 

uchinchisiga  kichkina  bo’lakcha  parafin  tushiring.  KMnO

4

  eritmasining  rangi 

o’zgaradimi?  Alkanlarning  oksidlovchilarga  bo’lgan  munosabati  bo’yicha  xulosa 

qiling.

Tajriba №2.

Ohakli  suv  bilan  stakan  ho’llanadi,  ortiqcha  suv  to’kib  tashlanadi.  Stakan 

to’ntarilgan  holda  olovda  tutib  turiladi.  Ohakli  suv  qanday  o’zgarishga  uchraydi?

35

---

Reaksiya  tenglamasin  yozing,  bunda  yonayotgan  gaz  bu-butan  bilan  propanning 

aralashmasidir, parafin esa -  bu C

20

-C

28

 bo’lgan uglevodorodlar aralashmasidir.

Tajriba №3.

Shamning olovida shisha plastinka bir necha sekund tutib turilsa uning rangi 

qanday  o’zgaradi?  Shunday  tajribani  gaz  zajigalkasi  bilan  o’tiring.  Plastinkada 

nima  cho’kib  qoladi?  Uglevodorod  to’liq  yonib  ketishi  uchun  nima  qilish  kerak? 

Alkan to’liq yonganda temperatura  ko’tariladimi?