Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

1) to ‘g ‘ri rejalashtirish uchun asos yaratish: 
marketing va savdo 
prognozi tadqiqotlari barcha marketing rejalarini, siyosatini, dasturlarini 
va jarayonlarini shakllantirish uchun mustahkam asosni ta ’minlaydi.
2) marketing xarajatlarini qisqartirish uchun: 
marketing tadqi­
qotlari sotish, reklama va tarqatish va h.k. kabi marketing xarajatlarini 
kamaytirish uchun vositalar va usullami taqdim etadi.
53

---

3) mahsulot uchun yangi bozorlarni topish uchun: 
marketing 
tadqiqotlari mahsulot uchun yangi bozorlarni kashf etish va mavjudlarini 
saqlab qolishni maqsad qiladi.
4) to ‘g ‘ri narx siyosatini aniqlash uchun: 
marketing tadqiqotlari 
mahsulotlarga tegishli narx siyosatini shakllantirishda foydali hisobla- 
nadi.
5) batafsil m a’lumot olish uchun iste’molchilarning afzal ko‘ri-
shini o ‘rganadi: 
marketing tadqiqotlari iste’molchilar (bozomi tashkil 
etuvchi erkaklar va ayollar) nimani o ‘ylashi va xohlayotganligini aniq- 
lashga harakat qiladi. Bu bizni iste’molchilaming xohishi bilan mulo- 
qotda ushlab turadi va iste’molchilar nimani xohlamoqda yoki nimalar 
ular tomonidan afzal ko‘rilmaydi kabi m asalalami o ‘rganadi.
6) Bozordagi raqobatni bilish: 
marketing tadqiqotlari, bozorda 
mavjud bo‘lgan mahsulot haqida keng tarqalgan raqobat darajasini bi- 
lishni maqsad qiladi. Kompaniya raqobatchilarining harakati va strate- 
giyasi haqida ishonchli m a’lumotga muhtoj bo‘lishi mumkin, ular 
keyingi rejalashtirish uchun juda katta ahamiyatga ega.
7) 
Tashqi kuchlar va ularning ta ’sirini o ‘rnatish: 
marketing 
tadqiqotlari tashqi kuchlam ing tashkilotga ta ’sirini o ‘m atish orqali qaror 
qabul qilish jarayonida qimmatli m a’lumotlami taqdim etadi. Tashqi 
kuchlar o ‘z ichiga tashqi bozorlardagi, huquqiy tartibda, siyosatda va 
tartibga solishdagi o ‘zgarishlar va rivojlanishlami, iste’molchilar daro- 
madlari va xarajatlari, ularning xulq-atvorini, bozorga kiradigan yangi 
mahsulotlar va ularning mahsulotlariga bo ‘lgan ta ’sirini olishi mumkin.
M arketing tadqiqotlarining beshta asosiy vazifasi quyidagilardir:
• tavsiflash;
• baholash;
• izohlash;
• prognoz qilish;
• qaror qabul qilishda yordamlashish.
Quyidagi 3.5.1-chizmada grafik marketing tadqiqotining besh 
asosiy funksiyasini aks ettiradi:
54

---

I 
Tasniflash