Urganch davlat universiteti filologiya fakulteti

Лексикология ўқув фани қуйидаги масалаларни атрофлича ўрганади:

Сўз тилнинг асосий бирлиги ва лексикологиянинг предмет сифатида.Сўз тавсифи.Сўзнинг асосий белгилари.Сўз маъноси ва уни далиллаш муаммолари.Сўзнинг семантик структураси,бир маъноли ва кўп маъноли сўзлар.

Ҳозирги замон немис тили луғат таркиби ва унинг бойиш усуллари.

Ҳозирги замон немис тилида сўз ясашнинг турли усуллари ва уларнинг маҳсулдорлиги. Сўз бирикуви, унинг турлари, аниқловчили, бириктирувчили, мураккаб сўзлар, силжишлар, ясама сўзлар, уларнинг имплицит ва эксплитцит турлари, префиксиал (префикцация) сўз ясалиши, қисқартма сўзлар, тақлидий сўзлар, фразеологизмлар.

Чет тилидан сўз ўзлаштириш. Унинг экстралингивистик ва интралингивистик усуллари. Нарса узлаштирилиши, сузлар ўзлаштирилиши, уларнинг бир бири билан боғлиқлиги. Чет тилларидан кириб келган ўзлашмаларнинг қатламлари, лотин, итальян, француз, испан, инглиз, рус ва дунёнинг бошқа тилларидан олинган ўзлашмалар. Пуризм ва унинг немис тили ривожига ижобий ва салбий таъсирлари.

Сўз маънолрининг ўзгариши, луғат таркибининг бойиши ва ривожланиш йўли. Сўз маъноларининг ўзгаришининг асосий типлари: маъно кенгайишлари маъно торайишлари, маъно кучайиши, кучсизланиши, конкретлашуви ва умумийлашуви ҳоллари.

Метафора ва метонимия, уларнинг турли хил кўринишлари, синестеза, синекдоха, эвфемизм, муболаға, литоталар.

Сўзларнинг ўзаро маъно муносабатлари, синоним, антоним ва омонимлар, уларнинг турлари. Кўп маънолилик ва синонимия, кўп маънолилик ва омонимия. Синонимия ва омонимияларнинг пайдо бўлиш сабаблари.

Ҳозирги замон немис тили луғат таркибининг ижтимоий ва касб кор нуқтаи назаридан фарқлаш.Умуммуомала ва ижтимоий буёққа эга бўлган сўзлар, илмий техник терминология, жаргон сўзлар, шева ва территориал дублетлар, табу сўзлар. Германия миллий адабий тили ва диалектлари. Диалектларнинг ўзига хос хусусиятлари, уларнинг адабий тилнинг ривожига таъсири.

Хозирги замон немис тили луғат составининг эски ва янги сўзлари, архаик, историк ва неологик сўзлар.Неологизмларнинг ўзига хосиги ва уларнинг фарқланиш хусусиятлари. Немис тили луғат составининг тахлили- генетик, тарихий, структурал, семантик ва социал территориал таҳлиллар.