Urganch davlat universiteti Filologiya fakulteti 198-guruh talabasi Qo`ziboyeva Gulnozaning O`zbek adabiy tanqidchiligi tarixi fanidan mustaqil ta` lim mashg`uloti

11.Mavzu: A.Rasulovning “Iste’dod va e’tiqod” asarida O.Sharafiddinov xarakteri

• 11.Mavzu: A.Rasulovning “Iste’dod va e’tiqod” asarida O.Sharafiddinov xarakteri

Reja:

1.Abdug‘ofur Rasulov tadqiqotlarining o‘ziga xos xususiyatlari

2.“Iste’dod va e’tiqod” asarida munaqqidning adabiy portret yaratish san’ati

A.Rasulov hozirgi tanqidchilikni mumtoz adabiyotda katоa e’tiborda bo'lgan «ilmi g‘ariba, «ilmi dark» bilan bog'Iaydi. G ‘arbdagi germenevtika, aksiologiya tahlili mumtoz sharq adabiyotshunosligidagi tafsir, sharh ilmi bilan yaqin jihatlarini asosli tadqiq etadi.Bu kitobga atoqli o‘zbek adibi P.Qodirovning yuqori baho bergani bejiz emas. Asarning ahamiyati shundaki, muallif mumtoz tanqidchiligimiz qa’riga chuqur kira olgan, o'tmishning Rabg'uziy, Sayfi Saroyi, Alisher Navoiy, Voiz Kosbifiy, Atoulloh Husayniy kabi ulug‘ ijodkorlari lanqidiy qarashlarini o‘ziga xos tadqiq etgan va hozirgi zamon adabiy tanqidchiligi bilan bog’lagan.Olim «Tanqid, tahlil, baholash» deb nomlangan monografiyasida o‘zbek tanqidi bosib o‘tgan yo’lni teran tahlil qildi. 

• A.Rasulov hozirgi tanqidchilikni mumtoz adabiyotda katоa e’tiborda bo'lgan «ilmi g‘ariba, «ilmi dark» bilan bog'Iaydi. G ‘arbdagi germenevtika, aksiologiya tahlili mumtoz sharq adabiyotshunosligidagi tafsir, sharh ilmi bilan yaqin jihatlarini asosli tadqiq etadi.Bu kitobga atoqli o‘zbek adibi P.Qodirovning yuqori baho bergani bejiz emas. Asarning ahamiyati shundaki, muallif mumtoz tanqidchiligimiz qa’riga chuqur kira olgan, o'tmishning Rabg'uziy, Sayfi Saroyi, Alisher Navoiy, Voiz Kosbifiy, Atoulloh Husayniy kabi ulug‘ ijodkorlari lanqidiy qarashlarini o‘ziga xos tadqiq etgan va hozirgi zamon adabiy tanqidchiligi bilan bog’lagan.Olim «Tanqid, tahlil, baholash» deb nomlangan monografiyasida o‘zbek tanqidi bosib o‘tgan yo’lni teran tahlil qildi. 

Tanqidning talqin va tushunish bilan bog‘liq kcng sohalarini jahon tanqidshunosligining bugungi darajasidan kelib chiqib yorirdi. Aksiologiya, semiotika, interpretatsiya, strukturalizm, baholash, modem adabiyoti to‘g‘risida kuzatishiarni o*zbek tanqidchiligiga olib kirdi. Tanqid ham endi o‘z e’tiqodlari, tushunchalari, qarashоarini o'zgartirishi, yangilashi, dunyoda kezayotgan g'oyaJar bilan hamohang bo'lishi zarur, degan fikmi ilgari suradi munaqqid.A Rasulov adabiy-badiiy tanqiddagi baholash tabiati va fazilatini uning bosh vazifasi deb tushunadi. lekin baholash madhiyabozlikka aylanmasligi iozimiigini to‘g‘ri ta’kidlaydi. Uning baholash faqat matn yuzasidan emas, badiiy asarning butun borlig’dan kelib chiqishi ya'ni baholasnda asardan tashqari, yozuvchi shaxsiyati, butun ijod yo‘li va adabiy jarayon yaxlitligi ham hisobga olinishi lozimligi haaidagi fikrlari, ayniqsa, e’tiborlidir. Olimning ushbu tadqiqoti so‘nggi davr o'zbek adabiyolshunosligining jiddiy yutuqlaridan biri sifatida baholanishga loyiqdir.

• Tanqidning talqin va tushunish bilan bog‘liq kcng sohalarini jahon tanqidshunosligining bugungi darajasidan kelib chiqib yorirdi. Aksiologiya, semiotika, interpretatsiya, strukturalizm, baholash, modem adabiyoti to‘g‘risida kuzatishiarni o*zbek tanqidchiligiga olib kirdi. Tanqid ham endi o‘z e’tiqodlari, tushunchalari, qarashоarini o'zgartirishi, yangilashi, dunyoda kezayotgan g'oyaJar bilan hamohang bo'lishi zarur, degan fikmi ilgari suradi munaqqid.A Rasulov adabiy-badiiy tanqiddagi baholash tabiati va fazilatini uning bosh vazifasi deb tushunadi. lekin baholash madhiyabozlikka aylanmasligi iozimiigini to‘g‘ri ta’kidlaydi. Uning baholash faqat matn yuzasidan emas, badiiy asarning butun borlig’dan kelib chiqishi ya'ni baholasnda asardan tashqari, yozuvchi shaxsiyati, butun ijod yo‘li va adabiy jarayon yaxlitligi ham hisobga olinishi lozimligi haaidagi fikrlari, ayniqsa, e’tiborlidir. Olimning ushbu tadqiqoti so‘nggi davr o'zbek adabiyolshunosligining jiddiy yutuqlaridan biri sifatida baholanishga loyiqdir.