Urganch davlat universiteti Filologiya fakulteti 198-guruh talabasi Qo`ziboyeva Gulnozaning O`zbek adabiy tanqidchiligi tarixi fanidan mustaqil ta` lim mashg`uloti

Oʻzbek qizlarining jamiyatda oʻzlarini erkin tutishlari, hayo, ibo kabi fazilatlarning yoʻqolib borishi kuzatiladi. Yaʼni, Nuqra bir vaqtda ikki yigitni umidvor etsa, Oygul kinoteatrda Tolmasga suykalib erkalik qiladi, Gulya ilk uchrashuvdayoq Bositni kvartirasida tunashga chorlaydi. Togʻay Murodning “Oydinda yurgan odamlar” qissasidagi Oymomo obrazini eslasak, bu ayoldagi iffat, ibo, hokisorlik yoshlarga ibrat boʻlarlik. Qimmat momo Oymomoga xiyonatni taklif qilganida birdan jazavaga tushib, momoga tashlanadi. Boisi, Oymomo haromdan hazar qiluvchi diyonatli ayol.

Hozirgi yoshlar oʻrtasidagi erkin muloqot oddiygina meʼyor boʻlib qolayotgani va bu badiiy asarlarga ham kirib kelayotgani kishini tashvishlantiradi. Mazkur asarda oshiq yigit Tolmasning olijanobligi qizni davolash uchun moddiy yordam bergani orqali ifodalanadi. Oʻgʻirlik qoralanib, uning mudhish oqibati koʻrsatiladi. Qissada oshiq yigitning iztirobi ishonchli, taʼsirli ifodalansa, maqsadga muvofiq boʻlardi. Menimcha, qissada ziddiyatni kuchaytirish, obrazlarni teranroq yoritish lozim.

Hozirgi yoshlar oʻrtasidagi erkin muloqot oddiygina meʼyor boʻlib qolayotgani va bu badiiy asarlarga ham kirib kelayotgani kishini tashvishlantiradi. Mazkur asarda oshiq yigit Tolmasning olijanobligi qizni davolash uchun moddiy yordam bergani orqali ifodalanadi. Oʻgʻirlik qoralanib, uning mudhish oqibati koʻrsatiladi. Qissada oshiq yigitning iztirobi ishonchli, taʼsirli ifodalansa, maqsadga muvofiq boʻlardi. Menimcha, qissada ziddiyatni kuchaytirish, obrazlarni teranroq yoritish lozim.

Ne’mat Arslonning “Ko‘ngil tubidagi dunyo” nomli turkum hikoyalari kishi e’tiborini noodatiy syujeti, qahramonlarning quloq o‘rganmagan ismlari bilan o‘ziga tortadi. “Tumanli mintaqa” hikoyasi esa kitobxonni asar oxirigacha ikkilantiradi: voqealar chindan ham yuz berayaptimi yoki “Miyabeka yopib qo‘ygan choyshab ostidan ko‘rinib qolgan bitta-yarimta voqeotni topib olib, turli-tuman shakllarga solayotgan” Tushning ishimi? Inson kun davomida qabul qilgan ma’lumotni uyqu mobaynida qayta ishlaydi, uni eng ta’sirlantirgan holatlarni tushida o‘z yo‘sinida ko‘radi, deyishadi.