Urganch Davalat Universtiteti


Kasallikka ta’sir etuvchi ekologik omillar



Download 0,59 Mb.
bet9/10
Sana29.04.2023
Hajmi0,59 Mb.
#933372
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Bog'liq
G‘o‘za kasalliklari va ularga qarshi kurash choralari

Kasallikka ta’sir etuvchi ekologik omillar.

Havo va tuproq harorati va namligi g‘o‘za vilt bilan zararlanishi va kasallik rivojlanishiga katta ta’sir ko‘rsatadi. Vilt uchun bahorning salqin ob-havosi, harorat kechasi 18,4°C dan past bo‘lib, kunduzi 32-35°C oshmasligi juda qulay keladi. Ayniqsa, ushbu haroratda, yomg‘ir yoki sug‘orish natijasida tuproq namligi 50-80 % orasida bo‘lishi kasallik rivojlanishi uchun optimal sharoit tug‘diradi (Kamilova, 1967; Karimov, 1976). Yoz o‘rtasida vilt rivojlanishi sekinlashib, oxirida yana kuchayadi (Peresipkin,1982). Zamburug‘ mikroslerotsiylari o‘sishi va g‘o‘za zararlanishi uchun xabar qilingan kardinal harorat kiymatlarining o‘rtachalarini olsak, minimum 5-6°C, optimum 23-26°C va maksimum 30-32°C ni tashkil etadi.

Sun’iy zararlantirish tajribalaridan ma’lum bo‘lishicha (Ikromov va b.q., 1979), ingichka tolali g‘o‘za 24-26°C da kuchli, 27-29°C da o‘rtacha kasallangan; 32°C da g‘o‘zaning 2 turi ham vilt bilan zararlanmagan.

Vilt qumoq va ayniqsa ishqorli yoki biroz nordon loy tuproqlarda kuchli rivojlanishi aniqlangan (Garber va b.q., 1996).

Kurash choralari.

  • Almashlab ekish. G‘o‘za yakka hokimligida, hatto chidamli nav ekilsa ham, tuproqda vilt infeksiyasi miqdori yildan-yilga ko‘payaveradi, chunki patogen ham chidamli, ham moyil navlarda yangi inokulyum hosil qiladi; chidamli navlarda kasallik belgilari namoyon bo‘lmasada, hosil pasaymasada tuproqda virulent irqlar propagulalari miqdori oshib borishiga olib keladi (Davis va b.q., 1996). Viltga qarshi kurash usullarining asosi va maqsadi -tuproqda zamburug‘ propagulalari (mikrosklerotsiylar) miqdorini tubdan kamaytirish va chidamli (va tolerant) navlar ekish vositasida ekin kasallanishi va hosil nobud bo‘lishi darajalarini iloji boricha pasaytirishdir. Tahlillar ko‘rsatishicha, g‘o‘za umumiy ekin maydonining nisbatan ko‘p bo‘lmagan qismini egallagan va muntazam almashlab ekish yo‘lga qo‘yilgan mamlakatlarda hatto maxsus himoya choralari qo‘llanilmasa ham vilt muammosi umuman kuzatilmas ekan (Benken va b.q., 1974). Tuproqni vilt infeksiyasidan tozalashda almashlab ekish uchun eng samarali ekinlar qatoriga sholi, bug‘doy, makkajo‘xori, oq jo‘xori, soya, sarimsoq, piyoz, qand lavlagisi hamda qashqar beda kiradi.

Download 0,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish