Buni yodlab oling!
Asardagi bosh maqsad va asosiy g’oyani Yusuf Xos Hojib Kuntug’di, Oyto’ldi, O’gdulmish va O’zgurmish deb nomlanuvchi to’rt qahramonning suhbatlari, munosabatlari asosida ishonarli qilib bayon etadi.
Shoir yozadi:
Biri to’g’rilikka tayanch - ADOLAT,Biri DAVLAT erur, u qutli g’oyat
Uchinchi — Ulug’lik AQL ham ZAKO, To’rtinchi — QANOAT erur bebaho.
Yusuf Xos Hojibning pedagogik tarbiyaviy g’oyaIari
1.Xudo kimga o’quv, aql-idrok, bilim bersa,
U ko’p ezguliklar qilishga qo’l uzatadi,
2.Zakovat qaerda bo’lsa, ulug’lik bo’lur.
Bilim kimda bo’lsa, buyuklik oladi.
3. Zakovatli uqadi, bilimli biladi.
Bilimli, zakovatli tilakka etadi.
4.So’zingga ehtiyot bo’l, boshing ketmasin,
Tilingga ehtiyot bo’l, tishing sinmasin.
5.Fe’l-atvorni soz tut, unutma o’zing,
Ko’ngilni kichik tut, semirtma so’zing.
6.O’quvli tirikdir, o’quvsiz - o’lig,
Kelu, ey o’quvsiz, o’quv ol ulich.
7.Bilim bilan kishi judo hayvondin Buyukroq nima bor, qani ayt ondir.!?
8.Ezgulik etgil sen - olam qul bo’lur.
Olam ezgulikka to’la, mo’l bo’lur.
9.Agar ichsang, kayfni oshiradi may,
Ko’ngil sirin ochar u bitta qo’ymay.
10.Bilimli may ichsa bilimsiz bo’lar,
Bilimsiz-chi, ichsa yana past bo’lаг.
11.Xat chiroyli bo’lsa ko’ngil ochilar,
O’qish mayli ortar, dillar ovunar.
12.Bitib qo’ymasaydi dono qalami,
Qorong’u qolardi moziy olami.
13.Mardning mardi shu bo’lur doimo Olamni olsa ham kerilmas aslo.
14.Odamzot boyisa ortar havosi,
Kamtarlik bilandir dil muddaosi.
15.Otim bo’lsin desang el aro ezgu,
Yolg’onga yandashma, buning yo’li - shu.
Kishilikning, odamiylikning asosi - muruvvat. Muruvvat chin insoniylik yo’lidir.
2.Xizmatga loyiq taqdirlamoq lozim. Xodimdan shirin so’zni ayamaslik manfaat va ezgulikka olib keladi.
Yusuf Xos Hojib talqiniga ko’ra...
Kishi ezgulikka shirin jon berar.
Bir ezgu javobi o’n bo’lib borar.
Xizmatiga qarab xazinangni och,
Yupunlar kiyinsin, to’yib olsin och.
Yusuf Xos Hojibning pedagogik qarashlarida xalq bilan birga bo’lish, adolat g’oyasi asosiy o’rinda turadi.
Shu sababli ham shoir o’g’liga qilgan nasihatida uni ezgulik kasb etishga da’vat etadi.
U deydi:
Ulug’ xalq boshini ushlasang agar,
O’zingga adolat yo’lini o’ngar.
Faqat ezgulik qil, yomondan yiroq,
So’ngra kut kelajak, yomonlik yirar.
UIug’ mutafakkir insonlarni sabrli, bardoshli va yaxshilar bilan hamkor boiishga chorlaydi, chaqimchilik, hasadgo’ylikni qoralaydi.
Sabr qil, sabr — bu jasurlar ishi,
Sabrdan topar yo’l falakka kishi.
Chaqimchi kishini yaqin tutmagil,
U elga yoyadi butun bilganin.
Do'stlaringiz bilan baham: |