Urdu filologiya fakulteti 185-guruh talabasi Jumaniyozova Sarvinozning Nutq madaniyati va notiqlik san’ati fanidan mustaqil ishi

UrDU filologiya fakulteti 185-guruh talabasi

Jumaniyozova Sarvinozning Nutq madaniyati

va notiqlik san’ati fanidan

mustaqil ishi

MAVZU:NAVOIYGA ZAMONDOSH VOIZLAR

REJA:

1.Markaziy Osiyoda o’rta asr voizlik san’ati

2.O’rta asr voizlari

3.Navoiyga zamondosh voizlar

O’rta Osiyo madaniyati tarixida ham nutq madaniyati o’ziga xos mavqeyga egadir.Sharqda,jumladan,Movarounnahrda notiqlik,voizlik,ya’ni va’zxonlok “Qur’on”ni targ’ib qilish bilan mushtarak holda so’zning ahamiyati,ma’nosi va undan o’rinli foydalanish borasida ko’p yaxshi fikrlar aytilgan.Ulug’ vatandoshimiz Abu Rayhon Beruniy to’g’ri so’zlash,to’g’ri mantiqiy xulosalar chiqarish,mazmundor va chiroyli nutq tuzishda leksikologiya,grammatika va mantiqning naqadar ahamiyati kattaligi haqida shunday deydi:

“Qanday qilib ta’lim berish va ta’limolish,qanday so’rash va qanday javob berish (masalasiga) kelganimizda,bu haqida bilimlarning eng birinchisi jismlarga va hodisalarga ism beruvchi til haqidagi ilmlar deb tasdiqlayman”.

• O’zbek badiiy nutqi tarixida Zahiriddin Muhammad Bobur alohida o’rin tutadi.Shoirning nazmi va “Boburnoma”si o’zbek nutqining go’zal namunalaridandir.Bobur o’zi hammabop yozish bilan birga boshqalarga ham shunday maslahat beradi.Jumladan,o’g’li Humoyunga yozgan bir xatida birovga yuborilgan maktubni muallifning o’zi bir necha bor o’qib ko’rishiga,uning ravonligiga,so’zlarning ko’zda tutilgan ma’noni to’g’ri aks ettirganligiga ishonch hosil qilganidan so’ng jo’natishga chaqiradi.

• Alisher Navoiy mayin,yoqimli,shirali ovoz bian so’zlash haqida shunday deydi: “So’zni ko’ngilda pishqormaguncha tilga keltirma,harnakim ko’ngulda bo’lsa, tilga surma”. Mazmuni (“So’zni ko’ngilda pishitib olmaguncha,so’zlama,ko’ngilda bo’lgan har qanday fikrni ham ayta berma”).

E’TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR