Uranni yer ostida tanlab eritmaga o'tkazish usulida qazib olish

YER OSTIDA TANLAB ERITMAGA O'TKAZISH TEXNOLOGIYASIDA OKSIDLOVCHI QAYTARUVCHI JARAYONLAR.


69




To'rt valentli uran aralashmalari sulfat kislota bilan juda sekinlik bilan eriydi va bu jarayonni tezlashtirish uchun oksidlarni qo'shilishi talab qilinadi. Uning o'rniga kislorod, permanganat, vodorod perikisi, xlor va boshqalar. Sanoatda Mn(+ (pirolyuz), nitrat kislotasi (melonj), kislorod, vodorod
perekislaridan foydalaniladi. [53, 55, 57, 108]
Bundan tashqari uran va mis rudalarini bakterial usul yordamida ham ishqorlash mumkin. Bu Fe³⁺ bakteriyalari ilk bor SSR, AQSH, Kanada, Yaponiya, Portugaliya va Avstraliyada qo'llanilgan.
UO2 minerallarining erishi va oksidlanish jarayonini ko'rib chiqamiz. Bunda Mn(+ kislorod o'rniga qo'llaniladi hamda ularning tarkibida Fe³⁺ nitrat uchrab turadi.
Kisloroddan oksidlovchi sifatida foydalanish. Oksidlovchi sifatida oddiy kisloroddan foydalanishning sabablari uning qo'llanilishi osonligi hamda arzonligidir.
Suvdagi kislorodning oksidlanish darajasi potensial.
O_s + 4H⁺ + 4? = 2H₂O, E° = 1₁229 B;
O₂ + 2H₂O + 4e = 4OH+ E° = 0,401 B;
O₂ + 4H⁺ (10“⁷ M) + 4e = 2H₂O, E° = 0,815 B.
Uran gidrometallurgiyasida keng qo'llanilishiga qaramay uni yer osti qazilma ishlarida oksidlanuvchi sifatida ishlatish cheklangan. Shu bilan birga yer ostida tanlab eritmaga o'tkazish usulida kisloroddan oksidlanuvchi sifatida foydalanish xaligacha yo'lga quyilmagan.
AQSHda suvli hududlarda uran minerallarini qazib olishda quyidagi usul qo'llaniladi [91]. Ruda bir necha joylardan burg'ilanadi hamda u yerdan yer ostidagi suvlar so'rib olinib o'rniga kislorod oksidlariga ega bo'lgan suyuqliklar yuboriladi va shundan so'ng hammaga ma'lum yo‘l orqali rudalar tarkibidagi uran minerallari ajratib olinadi.
Sulfat kislorod oksidlarini qo'shib rudalar tarkibidan uran minerallarini ajratib olish usuli Fransiya va YUARda ham o'ylab topilgan. Karbonat eritmalari tarkibida mis ionlari birga unda kislorodning oksidlanish jarayoni tezlashadi. Kislorodlar bilan bir qatorda atmosfera bosimi hamda kislorodning oksidlanish UO2 jarayoni o'rganiladi. Shu bilan birga oksidlanish U(IV) Fe³⁺ uchragan hollarda ro‘y beradi.