University of geological sciences

6
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Teksturalar yaxlit, yo‘l-yo‘l, zonal va brekchiyasimon bo‘lishi mumkin. Ular mineral tanalarni tashkil etuvchi turli yoshdagi agregatlarni hosil bo‘lish davomiyligini ko‘rstadi. Strukturalar ham turlicha ular orasida yirik donali, o‘rta donali, mayda donali, mayda-yupqa donali va b. Ular minerallar kristallanish, metasomatik va qayta kristallanish jarayonlarida hosil bo‘lganligi to‘g‘risida ma’lumot beradi.
Diorit
Yaxlit struktura
Gneys
Yol-yol tekstura
Tektonik brekchiya
Turli geologik jarayonlarda mineral tanalar turli o‘lcham va shakllarni hosil qiladi. Bu esa ularni qanday geologik jarayonlarda hosil bo‘lganligini ko‘rsatadi. Masalan shlir magmatik jarayonlar bilan bog‘liq yoki tomirlar gidrotermal va pegmatitlarga xos bo‘lsa, kichik katlamchalar cho‘kindi jarayonlar bilan bog‘liq.
7
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Tomirli xosilalar
Pegmatit
Cho’kindi
qatlamlar
8
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Minerallar tipomorfizmi bu – minerallarnig hosil bo‘lish sharoitlari va vaqtini ko‘rsatuvchi xosslari hisoblanadi. Minerallar tipomorfizmi orqali minerallarning genezisi to‘g‘risida xulosa chiqarish mumkin.
Tipomorf minerallar bu – ma’lum bir vaqtda va sharoitda hosil bo‘lgan minerallar bo‘lib, ular orqali minerallarni hosil bo‘lgan vaqti hamda sharoitlari to‘g‘risida xulosa olamiz.
9
UNIVERSITY OF GEOLOGICAL SCIENCES
Sof elementlarning kelib chiqishi asosan endogen: magmatik, gidrotermal va metamorfik jarayonlar bilan bog‘liq. Sof kumush va mis ba’zan sulfidli konlarning oksidlanish zonalarida hosil bo‘ladi. Asl sof metallarning (oltin, platina) sanoat ahamiyatiga molik bo‘lgan konlari sochilmalar shakllanishida vujudga kelishi mumkin.
Oltin — Au. Uncha ko‘p bo‘lmagan miqdorda Ag, Pd, Rh, Cu, Fe qo‘shimchalariga ega bo‘ladi. 15-50 % dan ortiq kumushga ega bo‘lgan oltin elektrum deyiladi. Uchrash shakli — zich massa, varaqchalar shaklida bo‘ladi. Kristallari oktaedrlar, geksaedrlar, dodekaedrlar shaklida bo‘lib, kam uchraydi. Ba’zan dendritlar va ipsimon simlarni hosil qiladi.
Optik xossalari. Rangi — oltinsimon-sariq, yorqin sariq; qo‘shimchalari bilan — och sariq, qizil-sariq, yashilsimon. Chizig‘ining rangi — oltinsimon-sariq. Yaltiroqligi — metalsimon. Shaffofligi — shaffofmas.
Bosh diagnostik belgilari — rangi, yaltiroqligi, yumshoqligi, yuqori zichligi.