Universiteti voleybol, basketbol nazariyasi va uslubiyati kafedrasi a. A. Pulatov, M. A. Qdirova

4
___
________
t
. . . .
. 
_
. 
S
V
___ V__ _ ___ »
T o 'p siz
j 
T o‘p bilan I
T o 'p siz
T o ‘p bilan |
rr— T-». 
----
,
Foydalanish
18-andaza
6.2. Texnik-taktik tayyorgarlikda strategik
rejaning o‘rni
Strategiya va taktika haqida tushuncha
S trategiya — y u n o n c h a s o ‘z b o ii b , asosan h arb iy sohaga 
m ansub va q o ‘shinni belgilangan m aqsad sari boshlash, olib borish, 
unga ustalik bilan erishish sa n ’atini ifodalaydi.
Sport sohasida va aynan voleybolda m azkur atam a m uayyan 
sportchi yoki jam o an in g tayyorgarlik jarayonini boshqarish ham da 
uni m usobaqalar davom ida g ‘alabaga olib borish sa n ’atini ang- 
latadi.
Strategiya: jam o an in g asosiy va o 'rin b o sar tarkibini tu zish- 
jam lash , m usobaqani boshqarish usullari, vositalari va shakliari ni 
ishlab chiqish, m uayyan uchrashuvning (m usobaqaning) taktik 
rejasini tu zish , bo'lajak o ‘y inning nazariy va am aliy andazasi 
(nusxasi)ni q o ‘llab ko ‘rish h am da o'tkazilayotgan m usobaqalam i 
atroflicha tahlil qilish kabi tadbirlarni o 'z ichiga oladi. Bundan 
tash q ari, strategiyaga raqib jam o asi, uning o 'y in ch ilari haqida
97

---

m a ’lu m o tla r yig‘ish, razvedka (ayg'oqchilik) asosida raqibning 
b utun im koniyat va xususiyatlarini bilib olish masalalari kiradi. 
«Taktika» atam asi ham y u n o n c h a s o ‘z b o ‘lib, to m m a ’noda 
«tartibga keltirish» yoki «m a’lum tartibd a joylashtirish» tush u n - 
chasini anglatadi.
«Taktika» so ‘zi «strategiya» atam asi kabi harbiy sohaga doir 
b o 'lib , q o ‘sh in la rn i m aqsadga m uvofiq tuzish va ularni og‘ir 
vaziyatlarga qaram asdan g‘alaba c h o ‘qqisiga yetaklash sa n ’atini 
nazarda tutadi.
Voleybolda taktika tushunchasi o 'y in vaziyatini e ’tiborga olgan 
holda sam arali va m aqsadga m os shakl, usul ham da vositalam i 
q o ila s h asosida g ‘alabaga erishish sa n ’atini bildiradi.
Voleybolda o 'y in taktikasi deb m uayyan jam o an in g ikkinchi 
bir jam o a ustidan yakka, guruh va jam o a harakatlari yordam ida 
g ‘alabaga erishish sa n ’atiga aytiladi.
Taktikaning asosiy vazifasi m uayyan raqib jam oaga nisbatan 
mavjud vaziyatga qarab g ‘alaba sari q o ‘llaniladigan o ‘yin vositalari, 
usullari va shakllarini aniqlab, q o ‘llay olishdan iborat.
Taktik kom binatsiya — bu bir o ‘yinchiga hujum qilishi uchun 
quiay sharoit yaratib berishga qaratilgan bir n ech a o'y in ch in in g 
harakat faoliyatidir.