|
O‟ZBEKISTAN RESPUBLIKASI INFORMATSIYALIQ
TEXNOLOGIYALARI HA‟M KOMMUNIKATSIYANI
RAWAJLANDIRIW MINISTRLIGI
TASHKENT INFORMATSIYALIQ TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI
NO‟KIS FILIALI
“Kompyuter injiniringi” fakulteti
“IKT-tarawinda ka‟siplik ta‟lim”
bag‟darinin‟ 4
a
-kurs studenti
Pa’n:
Arnawli pa‟nlerdi oqitiw metodikasi
O’z betinshe jumisi
Qabillag‟an: Shamuratova Marjan
Orinlag‟an: Kulimbetova Slushash
No’kis – 2017
Tema: Arnawli pa’nlerdi oqitiwda lektsiya sabaqlarina
tayarliq ko’riw ha’m olardi o’tkeriw
Joba:
1.
Oqiw protsessinde lektsiyanin‟ tutqan orni ha‟m lektsiyag‟a qoyilatug‟in
talaplar
2.
Lektsiyanin‟ didaktikaliq waziypasi
3.
Lektsiyani bayan etiw
4.
Paydalanilg‟an a‟debiyatlar
Oqiw protsessinde lektsiyanin’ tutqan orni ha’m lektsiyag’a
qoyilatug’in talaplar
Lektsiya oqiw protsessinin‟ tiykarg‟i buwini, sabaq o‟tiwdin‟ tiykarg‟i
formalarinan biri. Lektsiya bilimdi so‟z benen an‟latiw, awiz eki bayan etiw ko‟zde
tutilg‟an, ko‟leminin‟ u‟lkenligi, logikaliq du‟zilisi, uliwmalastiriwdin‟ bekkemligi
menen ajiralip turadi. Lektsiya (arabsha- lektsiya (lat – lectio) – oqiw) oqiw
materiali, qandayda bir ma‟sele, temalardin‟ logikaliq izbe-izligi, belgili bir
sistemag‟a saling‟an bayani esaplanadi. Lektsiya eki tu‟rli ko‟z qarastan jandasiw
mu‟mkin:
Oqiw protsessinin‟ sho‟lkemlestiriwshi formasi sipatinda;
Bilimdi so‟z benen an‟latiw, awizeki bayan etiw metodi sipatinda.
Lektsiya basqa awizeki so‟z arqali an‟latilatug‟in metodlardan:
Ta‟riyp beriw, obrazli da‟liyllew,
Oqiw materialin logikaliq izbe-izlikte bayan etiw;
Qa‟tiy belgilengen ha‟reketi;
Berilgen informatsiyanin‟ ma‟nisi;
Materiallardi ko‟rsetip beriwdin‟ sistemalilig‟i menen ajiraladi.
Lektsiya talabalar menen sa‟wbette boliwdin‟ ayriqsha formasi ha‟m oni basqa
hesh qanday oqiw formasi menen almastirip bolmaydi. Lektsiyanin‟ aldina
qoyilatug‟in ma‟qset ha‟r tu‟rli bolip, bul ma‟qset maksimal da‟rejede a‟melge
asiwi ushin onin‟ funktsiyalarina a‟hmiyet beriwi kerek. Lektsiya oqitiwdin‟
to‟mendegi funktsiyalari orinlanadi:
1.
Professional ta‟lim beriw ha‟m du‟nya qarasin qa‟liplestiriw.
2.
Talabalar diqqatin tiykarg‟i ma‟qsetke bag‟darlaw. Lektsiya talabalardin‟
diqqat-itibari oqiw materialinin‟ tiykarg‟i mazmuni, nizam – qag‟iydalari,
olardin‟ teoriyaliq ha‟m keleshektegi a‟meliyatinda, qa‟nigelik xizmetinde
qanday orin tutiwi ha‟m a‟hmiyetke, oni o‟zlestiriw metodlarina qaratiladi.
3.
Oy-pikirin rawajlandiriwshi – tin‟lawshilarda bilmegenin biliwge qizig‟iw
oyatadi. Logikaliq pikirlew ha‟m o‟z pikirin tiykarlawg‟a u‟yretedi.
4.
Bilim beriw, u‟yrenip atirg‟an pa‟n boyinsha informatsiya aliw, alg‟an
informatsiya tiykarinda juwmaq shig‟ariw, uliwmalastiriwg‟a u‟yretiw.
5.
Metodologiyaliq – lektsiya protsessinde izertlew metodlari salistiriladi,
uqsatiladi, ilimiy izleniw printsipleri aniqlanadi.
6.
Talabalarg‟a ta‟rbiyaliq ta‟sir ko‟rsetiw. Olardi ruwhiyliq, aqiliy ta‟repten
ba‟rkamal boliwi, miynetke qatnasi, sotsialliq-psixologiyaliq sezimlerin
formalastiradi.
Lektsiyag‟a qoyilatug‟in tiykarg‟i talaplardi eki toparg‟a ajiratiw mu‟mkin:
A) lektsiya tayarlaw formasina, basqasha aytqanda lektsiya tekstine qoyilatug‟in
talaplar;
B) Lektsiya oqiwg‟a qoyilatug‟in talaplar.
Birinshi topar, lektsiya tekstine qoyilatug‟in talaplar to‟mendegilerden ibarat:
1.
Oqitiwshi lektsiyanin‟ detallastirilg‟an rejesin basqasha aytqanda,
texnologiyaliq kartani du‟ziwi za‟ru‟r.
2.
Bayan qiliniwi ko‟zde tutilg‟an ma‟seleler, logikaliq izbe-izlikte jaratiliwi
ha‟mde olar qisqasha juwmaqlar menen juwmaqlaniwi za‟ru‟r.
3.
Lektsiya tekstin kirisiw, tiykarg‟i ha‟m juwmaqlawshi bo‟lim, yag‟niy
juwmaqlawshi bo‟limlerinen ibarat boladi.
4.
Lektsiyanin‟ mazmuni aship beriletug‟in tiykarg‟i bo‟limde to‟mendegilerge
itibar beriwi kerek:
a) lektsiyanin‟ ideyaliq teoriyaliq ta‟repleri:
Temanin‟ tiykarg‟i tu‟siniklerin oqiw da‟stu‟rine say tu‟rde aship
beriliwi;
Lektsiya tekstinin‟ ilimiyligi;
Lektsiya tekstinde mashqalali jag‟daylardi ju‟zege keltiriwshi
ma‟selelerdin‟ beriliwi;
Teoriyanin‟ a‟meliyat penen baylanisi;
b) Lektsiyanin‟ metodikaliq ta‟repleri:
Lektsiyanin‟ logikalig‟i ha‟m da‟liyl talap etpewi;
Materialdin‟ a‟wladli ha‟m mazmunli tu‟rde beriliwi;
Oqiwshi - talabalardin‟ oylawin aktivlestiriw usillari.
Lektsiyani oqiw ha‟m tekstti tayarlaw protsessinde qollanilatug‟in ba‟rshe
da‟stu‟riy ha‟m zamanago‟y usillar, jollar ha‟m texnikaliq qural, sonday-aq
multimedia qurallari ha‟m ko‟rgizbeli oqiw qurallari bayan etiletug‟in temanin‟
tiykarg‟i mazmunin aship beriwge qaratilg‟an boliwi lazim.
Lektsiyanin‟ juwmaqlawshi bo‟liminde to‟mendegiler ko‟rsetiliwi sha‟rt:
Temag‟a tiyisli tiykarg‟i juwmaqlar;
Lektsiyadag‟i tiykarg‟i tayanish tu‟sinikler;
Talabalar biliwge ha‟m u‟yreniwge qizig‟iw oyatiwshi ha‟mde
o‟zlestiriwlerin baqlaw imkanin beriwshi sorawlar keltiriliwi.
5.
Adebiyatlar dizimi lektsiya tekstinde o‟z ko‟rinisin tabiwi lazim.
Ekinshi toparg‟a lektsiya oqiytug‟in oqitiwshi ha‟m onin‟ shaxsina
qoyilatug‟in talaplar kiredi. Lektsiya oqiw protsessi sipatinda obyektiv ha‟m
subyektiv ta‟replerinin‟ birligi esaplanadi. Lektsiya oqitiwdin‟ obyektiv
ta‟replerine oqitiwshig‟a baylanisli bolmag‟an, u‟yrenilip atirg‟an pa‟nnin‟
mazmuni, sabaq o‟tiw printsipleri kiredi. Subyektiv ta‟replerine bolsa:
a) oqitiwshinin‟ sol pa‟ndi qalay iyelegeni, bilim da‟rejesi;
b) Oqitiwshinin‟ uslubli tayarlig‟i, metodikanin‟ nizam-qag‟iydalarin qollay biliwi;
d) ha‟r bir oqitiwshinin‟ ta‟lim-ta‟rbiya protsessinde ol yaki bul uslubti
qollawdag‟i individual o‟zgeshelikleri kiredi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
