Universiteti jizzax filiali amaliy matematika fakulteti amaliy matematika va informatika kafedrasi

3- AMALIY MASHGʽULOT.
Mavzu №3:Windows operasion tizimida fayllar va papkalar bilan ishlash. Arxivlash dasturlari. Kompyuter viruslari va antivirus dasturlari.

	Papka va fayllar ustida bajariladigan asosiy amallar quyidagilar: kopirovat, vstavit, vыrezat, udalit. Har birini alohida koʽrib chiqamiz. Topshiriqni bajarish:
“Kompyuter” pakasini “Pusk” tugmachasi yordamida oching.

Amaliy mashgʽulotidan kutilayotgan natijalar: Tinglovchilar Windowsda papka ochish

va fayllardan nusxa koʽchirish, oʽchirish, qirqib olish amallarini bajarishni oʽrganib oladilar.

1-rasm. Qattiq disklar roʽyxati. Ixtiyoriy diskni oching (sichqonchaning chap tomonini 2 marta cherting). Diskda matnli fayl va papka yaratamiz. Buning uchun “D”diskdan foylalanamiz. Papka yaratamiz. Buning uchun “PK dlya vsex” deb nomlaymiz. lneyshie uroki v ney. Kak sozdavat i pereimenovыvat papki mы uchilis v uroke Kak sozdat
papku. Diskingizda “PK dlya vsex”papkasihosil boʽladi. Diskni ochganday papkani ham oching. “PK dlya vsex” papkasining ichida 2 ta yangi papka yaratamiz. Uni “1” va “2” deb nomlaymiz.
2-rasm. Yaratilgan PK dlya vsex papkasi. Bu papkalarning birida oddiy matnli fayl yarating. Buning uchun papkaning boʽsh joyida sichqonchaning oʽng tomonini bosib, hosil boʽlgan menyudan “Sozdat” buyrugʽini soʽngra “Tekstovыy dokument” buyrugʽini bosing. 3-rasm. Matnli fayl yaratish.

Nusxalashdan keyin menyu yoʽqoladi, matnli fayl almashish bufer(bufer obmen)iga koʽchiriladi. Almashish buferi (bufer obmena) kopirovat, vstavit, vыrezat buyruqlari bajarilgan vaqtda barcha ma’lumotlar koʽchiriladigan joy. Endi fayl almashish buferidan papkaga joylashtirish kerak. Papka yoki fayl qanday joylashtiriladi. (vstavit) Joylashtirish (Vstavka) – Faylni papka, disk,direktoriyaga almashish buferidan koʽchirish jarayoni Siz fayldan nusxa olgan paytda uning nusxasi almashish buferiga koʽchiriladi. Keyin uni buferdan papkaga joylashtirish kerak. Bu amalni vstavka bajaradi. Boshqa papkani oching (biz 2 ta papka yaratganmiz, biri boʽsh, biri fayl va papka joylashtirilgan.). Boʽsh joyda sichqonchaning oʽng tomonini bosib, menyular qatoridan “Vstavit” buyrugʽini bosing. 6-rasm. Almashinish buferiga olingan fayl yoni papkani qoʽyish. Siz koʽchirgan fayl ushbu papkada joylashadi. Papkalardan nusxa olish fayllardan nusxa olish amali bilan bir xil. Endi papkadan nusxa olib koʽring. Ma’lumotlar qanday oʽchiriladi. Fayl yoki papka ustida sichqonchaning oʽng tomonini bosib menyudan “Udalit” buyrugʽini bosing. Fayl yoki papka qanday qirqib olinadi.