Universiteti iqtisodiyot fakultiteti makroiqtisodiyot kafedrasi mehnat iqtisodiyoti

Mehnatning sotsiologik funksiyalari 3.2-rasm
Ijtimoiy-iqtisodiy funktsiya mehnat sub'ektlari (ishchilar)ning tabiiy muhit ob'ektlari va elementlarini (resurslarini) jamiyat a'zolarining ehtiyojlarini qondirish uchun ob'ektlarga, ya'ni moddiy ne'matlarga va xizmatlarga aylantirish uchun ta'siridan iborat.
Ishlab chiqarish funktsiyasi odamlarning ijodkorlik va o'zini namoyon qilishga bo'lgan ehtiyojini qondirishdir. Mehnatning bu funksiyasi tufayli yangi ob'ektlar va texnologiyalar yaratiladi.
Ijtimoiy tuzilish funktsiyasi mehnat - mehnat jarayoniga jalb qilingan kishilarning sa'y-harakatlarini farqlash va birlashtirish. Bir tomondan, mehnat jarayoni ishtirokchilarining turli toifalariga turli funktsiyalarni yuklash differensiallashishga va ixtisoslashgan mehnat turlarini yaratishga olib keladi. Boshqa tomondan, mehnat faoliyati natijalarini almashish mehnat jarayoni ishtirokchilarining turli toifalari o'rtasida ma'lum aloqalarni o'rnatishga olib keladi. Shunday qilib, mehnatning bu funktsiyasi odamlarning turli guruhlari o'rtasida ijtimoiy-iqtisodiy aloqalarni yaratishga yordam beradi.
Ijtimoiy nazorat funktsiyasi mehnat mehnat munosabatlarini ijtimoiy nazorat qilish tizimi bo'lgan qadriyatlar, xulq-atvor normalari, standartlar, sanktsiyalar va boshqalar bilan tartibga solinadigan murakkab ijtimoiy munosabatlar tizimini tashkil etishi bilan bog'liq. U mehnat qonunchiligini, iqtisodiy va texnik standartlarni, tashkilotlarning ustavlarini, lavozim tavsiflarini, norasmiy normalarni, muayyan tashkiliy madaniyatni o'z ichiga oladi.
Ijtimoiylashtirish funktsiyasi mehnat faoliyati mehnat faoliyati ishchilarning ijtimoiy rollari, xulq-atvor namunalari, me'yorlari va qadriyatlari tarkibini kengaytirib, boyitib borishi bilan bog'liq bo'lib, bu odamlarga o'zini jamiyat hayotining to'liq ishtirokchisi sifatida his qilish imkonini beradi. Bu funktsiya odamlarga ma'lum bir maqomga ega bo'lish, ijtimoiy tegishlilik va o'ziga xoslikni his qilish imkoniyatini beradi.