Universiteti iqtisodiyot fakulteti

 
Kamchiliklari: 
1.
Yozuvlarni saqlashning fizik tartibini bilish zarur, chunki ajdod/avlod 
munosabatlari bir yozuvdan ikkinchisiga jismoniy kо‘rsatkichlar sifatida 
amalga oshiriladi. Bu shuni anglatadiki, yozuvni qidirish tо‘g‘ridan-tо‘g‘ri 
daraxtlarni kesish usuli bilan amalga oshiriladi. Daraxtning yarmida 
joylashgan yozuvlar boshqasiga qaraganda tezroq qidiriladi. 
Tarmoq MBBT
- tarmoq modeli iyerarxik MBBT modelini kengaytiradi, bu 
yozuvlar orasidagi munosabatlarni tо‘plamlarga guruhlash imkonini beradi. 

---

Xususiyatlari: 
Iyerarxik modelda bо‘lgani kabi, munosabatlar ota-ona yozuvidan bolaga olib 
keladi, ammo bu safar bir nechta meros qо‘llab-quvvatlanadi. 
Tarmoq modeli DDL (ma’lumotlarni aniqlash tili) va DML (ma’lumotlarni 
manipulyatsiya qilish tili) ni qо‘llab-quvvatlaydi. Bu ma’lumotlar bazasi tuzilishini 
aniqlash va sо‘rovlarni kompilyatsiya qilish uchun mо‘ljallangan maxsus tillardir. 
Kamchiliklari: 
Ma’lumotlar bazasining tuzilishini bilish zarurati mavjud. 
Tayyor strukturani о‘zgartirish qiyin. Agar jadval kо‘rinishi о‘zgarsa, 
ma’lumotlarning yaxlitligi buzilmasligi uchun boshqa jadvallar bilan barcha 
munosabatlar qayta tiklanishi kerak. 
Relyatsion MBBT (RDBMS)
- bu kо‘plab foydalanuvchilarning ma’lumotlariga 
bir vaqtning о‘zida xavfsiz kirishni ta’minlaydigan jadval ko’rinishidagi struktura. 
Xususiyatlari:
- SQL tilini qo’llab quvvatlaydi, ma’lumotlar ustida amallar bajarishini ta’minlaydi 

---

Obyektga yо‘naltirilgan MBBT
- barcha ma’lumotlaringizni obyektlar sifatida 
talqin qilishga imkon beradi. Abstraksiyaning qо‘shimcha interfeys qatlami 
ma’lumotlar bazasining doimiy saqlanadigan qismlariga kiradigan sо‘rovlarni 
ushlab turishni ta’minlaydi. 
Xususiyatlari: 
Ilovalar ma’lumotlarni ular yozilgan dasturlash tili kontekstida talqin qilish 
imkoniyatiga ega. Ma’lumotlarni manipulyatsiya qilish usullari ma’lumotlar diskda 
yoki xotirada bо‘lishidan qat’i nazar har doim bir xil bо‘lib qoladi.
MBBT arxitektura va ma’lumotlarni saqlash turiga ko’ra 
1.
Mahalliy (lokal) MBBT; 
2.
Tarqatilgan MBBT (MBBT qismlari ikki yoki undan ortiq kompyuterda 
joylashtirilishi mumkin).