Universiteti iqtisodiyot fakulteti

To‘liq funksional bog‘liqlik.
B maydon agar A ga funksional bog‘liq bo‘lsa 
va A maydonning boshqa qiymatlariga bog‘liq bo‘lmasa, A tashkil qiluvchiga to‘liq 
funksional bog‘liq bo‘ladi. 
Ko‘p qiymatli bog‘liqlik.
Agar A maydonning har bir qiymatiga mos ravishda 
B maydonning aniqlangan qiymatlari bor bo‘lsa, A maydon xuddi shu jadvalning B 
maydonini ko‘p qiymatli aniqlaydi. 
4.1-jadval. 
Ko‘p qiymatli bog‘liqlikka misol: “O‘qish jadvali” 
Fan 
O’qituvchi 
Darslik 
Dasturlash 
Abdullayev I.R 
Либерти Дж. Освой 
самостоя- 
Dasturlash
Rahmonov U.K 
Форсайт Р. Паскаль для 
всех 
Dasturlash
Kovalev N.N 
Либерти Дж. Освой 
самостоя 
Dasturlash
Kovalev N.N 
Форсайт Р. Паскаль для 
всех 
Dasturlash
Rahmonov U.K 
Файсман К. 
Профессиональное 
программирование на 
Паскале 
Jadvalda ko‘p qiymatli bog‘liqlik bor — “Fan-Muallim”:Fan (Dasturlash 
misolida) bir nechta muallim tomonidan o‘qilishi mumkin (misolda Abdullayev, 
Rahmonov, Kovalev). Yana boshqa bog‘liqlik ham bor — “Fan-Darslik”: 
informatikani o‘tishda “Паскаль для всех”, “Освой самостоятельно C++” va 
“Профессиональное программирование на Паскале” darsliklari ishlatiladi. 
Bunda Muallim v aDarslik funksional bog‘lanmagan, bu esa ortiqchalikka olib 
keladi (yangi darslikni yozish uchun yana ikkita yangi qator yozish kerak bo‘ladi). 
Bu jadvalni ikkiga ajratganda ish yaxshilanadi: (Fan-Muallim va Fan-Darslik). 
5.2.NORMAL FORMALAR 
 
Birinchi normal forma:
1
 
Jadval, qachonki uning qatorlaridan hech biri o‘zining istalgan maydonlarida 
bittadan ortiq qiymat saqlamasa va uning birorta ham kalit maydoni bo‘sh bo‘lmasa, 
birinchi normal formada (1NF) bo‘ladi.
Ikkinchi normal forma: 
Jadval, agar u 1NF ta’rifini qanoatlantirsa va uning barcha birinchi kalitga 
kirmaydigan maydonlari birinchi kalit bilan to‘liq funksional bog‘langan bo‘lsa 
ikkinchi normal formada(2NF) bo‘ladi.