Universiteti arxitektura fakulteti

II-klass –
bir jónelis boylap yáki ekinshi dárejede jónelistegi aǵımdı basqarıp 
turıwshı 2 dárejeli kesilisiwshi kóshe hám jollar. 
III-klass – 
tiykarǵı jónelis boylap úzliksiz háreketleniwshi ekinshi hám shepke 
burılıw jónelisleri, óz–ózin basqarıw jónelisi hár ekinshi dárejede ótkerip kesilisiwshi 
kóshe hám jollar.
IV-klass –
basqarılatuǵın hárketli, transport bir dárejede kesilisiwi.
V-klass –
óz-ózin basqarıwshı transport háreketiniń bir dárejedegi kesilisiwi.
VI-klass – 
turaq–jay kóshelerindegi ózara kesilisiwde qollanılatuǵın ápiwayı 
kesilispeler.

---

59 
 
12-súwret. Birlesiw hám tarmaqlanıw. 1-truba túrinde; 2-japıraq tárizli túri; 3-almurt 
tárizli túri; 4-úshmúyesh túrde; 5-sızıqlı túri; 6-U kórinisindegi túri. 
 
 

---

60 
6.6
 
Qala maydanları 
Qala maydanları óz wazıypasına kóre tómendegilerge bólinedi: 
1) 
Bas maydanlar:
2) 
Jámiyetlik imaratlar, stadionlar hám basqa aldındaǵı maydanlar: 
3) 
Transport maydonları: 
4) 
Kópir astı maydanları: 
5) 
Vokzal maydanları: 
6) 
Kóp wazıypalı transport túyinleri: 
7) 
Zavod aldı maydanlari: 
8) 
Bazar maydanları:
6.7. Mikrorayonda transport hám piyadalar háreketi 
Mikrorayon ótiw kósheleri tek ǵana belgili mikrorayondaǵı imaratlardı kiriw 
jolı menen táminleydi hám tómendegilerge bólinedi: 
1. 
Tiykarǵı – bir topar imaratlar menen baylanıs ushın.
2. 
Ekinshi dárejeli – ayırım imaratlar menen baylanıs ushın.
3. 
Xojalıq – xojalıq áhmiyetine iye bolǵan obyektler menen baylanısıw ushın.
Forma kórinisi boyınsha ótiw kósheleri ilgek tárizli,
sheńber tárizli, aralas 
bolıwı múmkin. Ótiw kósheleri piyada jolları hám rayonnıń kóklemzar ushastkaların 
kesip ótpewi kerek.
Háreket bir tárepleme bolǵan ótiw kóshelerinde 100 m de keńligi 6-15 m lik 
ajıratıw maydanları bolıwı kerek.
Uzınlıǵı kóbi menen 150 m bolǵan jabıq ótiw orınları ólshemleri 12x12 m li 
arqaǵa qayırılıw maydanshaları menen yamasa boylama bólim boylap R<10 m 
bolǵan aylanba maydanshalar menen tamamlanıwı múmkin. 
Mikrorayon aymaǵına kiriw, bándirgiden keminde 100 m (rekonstrukciya 
qılınǵan rayonlarda kóbi menen 180 m li aralıq) kózde tutıw múmkin.
Keńligi 2,75 m bolǵan, saylanba(terilgen) ótiw jolı bir waqıttıń ózinde de 
trotuar, hám úyge kiriw jolı wazıypasın orınlaydı. 

---

61 
Ótiw jolınan úyge kiriw keńligi 1,5 m bolǵan trotuar xizmet etedi.
Biyikligi 9 hám onnan kóp qabatlı bolǵan turaq-jay imaratlarına hám biyikligi 
5 hám onnan kóp bolúan jámiyetlik imaratlarına keńligi keminde 3,5 m li ótiw jolı 
yáki keńligi 6 m polosalar kózde tutılıwı lazım. Ótiw jolları ot óshiriwshilerdiń 
xizmet avtomobilleri ushın jaramlı bolıwı hám olardı kóp sekciyalı turaq-jay úyleri 
hám jámiyetlik imaratlarına, tiykarınan bir sekciyalı úylerdiń barlıq tárepinen bolıwı 
shárt. Uzın (100-150 m den kóbirek) tuwrı sızıqlı burılıw maydanshaları jabıq
bolıp 
jaylasqan ótiw kósheleri bolmawı kerek.
Piyadalar trotuarları kóklemzar arasınan keńligi 1,5 m li etip qısqa baǵdarda 
ótkiziliwi zárúr. Mikrorayon rejeli-sheshiminiń birinshi texnikalıq ekonomikalıq 
kórsetkishi sıpatında ótiw kósheleriniń ulıwma maydanın pútkil mikrorayon turaq-jay 
maydanına salıstırmalı qabıl etiledi.
Mikrorayondaǵı ishki ótiw kóshelerin rejelestiriw sxemasınıń quramı (rejedegi 
sızıq boyınsha): 
I. 
Sızıqlı: 1) perpendikulyar múyesh astında tuwrı sızıqlı 
2) qıya

3) sınıq

4) iymek sızıqlı

5) quramalı. 
II. 
Múyeshli

1) tuwrı múyeshli

2) sınıq múyeshli

3) ótkir múyeshli

4) jay 
múyesh

5) quramalı. 
III. 
Yarım jabıq túrde: 1) tuwrı múyeshli

2) sınıq múyeshli

3) ótkir múyeshli

4) yarım sheńber (qalqan) tárizli

5) quramalı. 
IV. 
Jabıq túrde: 1) tórtmúyeshli

2) trapeciya tárizli

3) romb tárizli

4) qalqan 
tárizli

5) quramalı. 
 

---

62 
13 –súwret. Rejede sızılıwı boyınsha mikrorayon ishki avtomobil háreketiniń rejelew 
sxemasınıń gruppası