Universiteti abdullayeva shaxzoda abdullayevna askarov abror davlatmirzayevich

Pedagogning bilish qobiliyati
- fanning tegishli sohalariga oid bilimlarni 
chuqur o‘zlashtirish qobiliyatidir. Bunday qobiliyatga ega bo‘lgan o‘qituvchi fanni 
o‘quv kursi hajmidagina emas, balki ancha keng va chuqur idrok etadi, o‘z fani 
sohasidagi kashfiyotlarni hamisha kuzatib boradi. Faniga nihoyatda qiziqadi, 
tadqiqot ishlarini ham bajaradi.
Pedagogning
o‘quv materialini bayon etish qobiliyati - 
o‘qituvchining 
o‘quv materialini o‘quvchilarga tushunarli qilib bayon etishi, material yoki 
muammoni ularga aniq va tushunarli qilib aytib berish, o‘quvchilarda mustaqil 
ravishda faol qiziqish uyg‘otish qobiliyatidir.
O‘qituvchi zarur hollarda o‘quv materialini o‘zgartira olishi, qiyin narsani 
oson, murakkab narsani oddiy, noaniq narsani tushunarli qilib o‘quvchilarga 
yetkaza olishi darkor. 
O‘qituvchi o‘quvchining mustaqil fikrlashini doimo rag‘batlantirib, ular 
ruhiyatini hisobga oladi. Qobiliyatli pedagog o‘quvchilarning bilim va kamolot 
darajasini hisobga oladi, ularning nimani bilishlari va hali nimani o‘rganishlari 
lozimligini tasavvur etadi. Qobiliyatli, tajribali o‘qituvchi empatiyaga moyil (o‘zini 
o‘quvchining o‘rniga qo‘ya oladigan) bo‘lib, taqdim qilinayotgan o‘quv materialini 
idrok qilishda tahsil oluvchining yoshini ham inobatga olishni biladi, chunki katta 
yoshdagilarga aniq va ravshan bo‘lgan narsa kichik yoshdagilarga tushunarsiz va 
mavhum bo‘lishi mumkinligini inobatga oladi. 
Qobiliyatli o‘qituvchi o‘quv 
materialini bayon etish jarayonida o‘quvchilar tomonidan bilim o‘zlashtirish 
qanday kechayotganligini qator belgilar asosida aniqlaydi va zarurat tug‘ilganda 
bayon qilish usulini o‘zgartiradi. 
O‘qituvchining kuzatuvchanlik qobiliyati -
o‘qituvchining tahsil oluvchilar 
ichki dunyosiga kira olish qobiliyati, o‘quvchi shaxsini va uning vaqtinchalik ruhiy 
holatlarini juda yaxshi tushuna bilish bilan bog‘liq bo‘lgan psixologik 
kuzatuvchanlikdir. Qobiliyatli o‘qituvchi uncha katta bo‘lmagan tashqi ko‘rinishlar 
asosida o‘quvchining ichki holatidagi juda arzimagan o‘zgarishlarni ham fahmlab 
oladi. O‘quvchilarning kayfiyati, ularning darsga tayyorgarlik darajasini aniqlay 
oladi. 

---

323