Universiteti a. A. Pulatov voleybol nazariyasi va

 

---

202 
2.
 
To‘r va ustunlar. 
2.1.
 
To‘r balandligi. 
2.1.1.
To‘r o‘rta chiziq ustida vertikal joylashtirilishi kerak. To‘rning yuqori 
chegarasi maydon yuzasidan erkaklar uchun 2,43 
m
va ayollar uchun 2,24 
m
balandlikda o‘rnatilishi lozim (3.1). 
11-12 yosh 13-14 yosh 15-16 yosh
17-18
 yosh 
O‘g‘il bolalar
220 
sm
230 
sm
240 
sm
243 
sm
Qiz bolalar
200 
sm
210 
sm
220 
sm
224 
sm
2.1.2. To‘rning balandligi o‘yin maydonining o‘rtasidan o‘lchanadi. To‘rni 
yon chiziqlar ustidan o‘lchangan balandligi belgilangan balandlikdan 2 
sm
dan 
ortiq bo‘lmasligi kerak (1.1., 1.3.2 va 2.1.1). 
2.2. To‘rning tuzilishi. 
To‘rning kengligi 1 metr va uzunligi 9,5 metr bo‘lib, 10x10 
sm
kvadrat 
shaklida qora rangda to‘qilgan bo‘lishi kerak (3). 
To‘rning yuqori qismi 5 
sm
kenglikda gorizontal joylashgan ikki qavat oq 
lenta bilan tikilgan bo‘lishi kerak. 
Lenta uchlari teshik bo‘lib, orasidan shnur – tros o‘tkazilib, tarang tortish 
uchun ustunlarga maxsus taranglashtiruvchi moslamalar bilan mahkamlanadi. 
To‘rning pastki qismidan ham gorizontal shnur ustunlarga tarang tortiladi. 
2.3. Chegaralovchi lentalar. 
To‘rning ikki tomonidan ikki yon chiziqlar ustidan vertikal joylashtirilgan 
lentalar chegaralovchi lentalar deb ataladi. 
Lentalar kengligi 5 
sm
va uzunligi 1 
m
bo‘lib, ular to‘r (o‘lchami) tarkibiga 
kiradi (1.3.2, 3) 
2.4. Antennalar. 
Antenna diametri 10 
mm
, uzunligi 1,8 
m
naychadan iborat bo‘lib, qattiq 
egiluvchan materialdan tayyorlangan bo‘ladi. 
To‘rning ikki tomonidan joylashtirilgan chegaralovchi lentalar bilan bir 
yo‘nalishda ikki antenna vertikal shaklda joylashtiriladi (2.3, 3). Har bir antenna 

---

203 
to‘rni yuqori qismidan 80 
sm
chiqib turadi va ular 10 
sm
kenglikda qizil-oq 
ranglarga bo‘yalgan bo‘ladi. Mazkur antennalar maydon va to‘r o‘lchamlari 
tarkibining chegaralovchi belgisini anglatadi (5,11.1.1). 
2.5. Ustunlar. 
2.5.1. To‘r tortiladigan ustunlar yon chiziqlardan 0,5-1,0 
m
oraliqda 
o‘rnatiladi. Ustunlarning balandligi 2,55 
m
bo‘lib, ularning balandlikni 
o‘zgartirishga moslashtirilganligi maqsadga muvofiq (3). 
FIVBning rasmiy musobaqalarida to‘rni tortib turuvchi ustunlar yon chiziq 
ortidan 1 
m
oraliqda o‘rnatiladi (agar FIVBni o‘zga ko‘rsatmasi bo‘lmasa). 
2.5.2. Ustunlar yumaloq va tekis shaklda bo‘lib, o‘yinchilarga xavf 
tug‘diruvchi moslamalardan holi bo‘lishi kerak. Ular maydon yuzasiga tortuvchi 
va taranglashtiruvchi moslamalarsiz o‘rnatilishi darkor. 
2.6. Qo‘shimcha uskunalar. 
Barcha qo‘shimcha uskunalar FIVB reglamenti asosida belgilanadi.