Universiteti a. A. Pulatov voleybol nazariyasi va

8.5.4. Sakrash chidamkorligini rivojlantirish 
 
Zamonaviy voleybolda deyarli barcha o‘yin malakalari (to‘p kiritish, qabul 
qilish va uzatish, zarba berish va to‘siq qo‘yish) aksariyat hollarda sakrab ijro 
etiladi. Demak, bir uchrashuv (o‘yin) davomida sakrab o‘yin malakasini ijro etish 
juda ko‘p marta qaytariladi. Shuning uchun bu sifat aslida tezkor-kuch sifatini 
ifoda etsa-da, uni rivojlantirishga va bu sifatni tarbiyalovchi mashqlarga alohida 
e’tibor qaratish maqsadga muvofiqdir. 
Namunaviy mashqlar: 
-
20 kg shtanga (yold biror yuk) 1,5 daqiqa o‘tirib turish; 
-
oyoq va belga joylashtirilgan og‘irlik moslamalari bilan imkoni boricha 
sakrash; 
-
I daqiqa davomida har 30 s dam olishdan so‘ng to‘siq malakasini taqlid 
qilish (3-5 marta); 
-
qurbaqacha sakrash estafetasi; 
-
kengurucha sakrash estafetasi; 
-
chumchuqcha sakrash estafetasi; 
-
qopni kiyib sakrash estafetasi; 
-
trenajyoriarda mashq qilish va hokazo. 

---

192 
8.5.5. Tezkorlik-kuch chidamkorligini rivojlantirish 
 
Tezkorlik-kuch chidamkorligi – bu maydoncha bo‘ylab harakatlanish va o‘yin 
malakalarini katta tezlikda ko‘p marta samarali ijro etish imkoniyatini anglatadi. 
Ushbu sifatlarni rivojlantirish yuqori tezlikda ijro etiladigan maxsus mashqlarni 
ko‘p martalab qaytarish yordamida amalga oshiriladi. 
Bu sifatlarni rivojlantirishda o‘ta charchash yoki zo‘riqish hollarini oldini 
olish uchun katta tezlik bilan ijro etilayotgan mashqlar (yoki mashqlar 
majmuasi)ning bir marta qaytarilishi 20–30 s bo‘lishi, mashqlarni ijro etish oralig‘i 
(dam olish) 1–3 daqiqa, qaytarilish soni esa 4–10 martaga teng bo‘lishi maqsadga 
muvofiqdir.
Namunaviy mashqlar: 
- «mokkisimon» yugurish; 
- «archasimon» yugurish; 
- «yulduzsimon» yugurish; 
- maydonchada diagonal yo‘nalish (X)da yugurish; 
- shu mashqlarni og‘irlik moslamalar bilan bajarish; 
- 2, 3, 4-zonalarda to‘siq qo‘yish taqlidi; 
- 2, 3, 4-zonalarda zarba berish taqlidi; 
- turli zonalarda to‘pni yiqilib «olish» taqlidi va hokazo.