Undalma va uning uslubiyati

SAVOLLARGA JAVOB BERING
1. Undalma deb nimaga aytiladi?
2. Undalma bilan eganing o‘xshash va farqli tomonlari haqida so‘zlang.
3. Undalma gapning qaysi o‘rnida kelishi mumkin?
4. Uyushiq undalmalarga misollar ayting.
5. Qanday undalma yoyiq undalma hisoblanadi?
6. Undalma qatnashgan gapning kesimi qanday shaklda bo‘ladi?
7.Undalmalarda, gapdagi o‘rniga ko‘ra, qanday tinish belgilari qo‘llanishi
haqida gapiring.
8. Undalma alohida ohang bilan aytilib, gap boshida kelsa, undan so‘ng
qaysi tinish belgisi qo‘yiladi?
MAVZU YUZASIDAN TESTLAR
1.Qaysi gapdagi undalmada faqat jarangli undoshlar ishtirok etgan?

1. 
   Nima deysan, ey g‘ayur inson? G‘iybatlaring qildi meni qon.
   
2. 
   Bukun, ey do‘stlar, farzandi janonimni sog‘indim.
   
3. 
   Ey charx, dilimni bo‘yla g‘amnok etding.
   
4. 
   Ko‘ngul olding, begim, yoshurmog‘ing ne?
   

2.Qaysi gapdagi undalmada til oldi, portlovchi, jarangli tovush mavjud?

1. 
   Shahzoda, men sulh barpo kayfiyatida keldim.
   
2. 
   Nega tilkalaysan bag‘rimni, ohang?
   
3. 
   Bahor, ketma mening bog‘imdan.
   
4. 
   Uxlama ko‘p, o‘zbek eli, asri taraqqiy vaqtida.
   

3.Qaysi gapdagi undalmada faqat til undoshlari ishtirok etgan?

1. 
   Ona tilim, sen ruhimning qanoti,
   

Abu turk nafasi, Oltoy chechagi.

2. 
   Binafsha, shunchalar chiroyli yuzing bor, Nimaga uzoqroq kulmaysan?
   
3. 
   Go‘zal yulduz, so‘yla mening taqdirim.
   
4. 
   Aytgil, do‘stim, nima qildik vatan uchun?
   

4.Otasi bomdoddan kirsin, - dedi u Saltiga qarab, - men o‘zim yotig‘i bilan aytib ko‘ray, yo‘q demas, - so‘ngra Zebiga yuzlandi:- Sen, qizim, uyga joy qil, o‘rtog‘ingni o‘tqiz, dasturxon sol... Biz otang bilan choyni so‘rida ichib haligi gapni gaplashamiz. Ushbu gapda nechta kishilik olmoshi qatnashgan va ular qanday sintaktik vazifani bajargan?

5. 
   A) 4 ta: ega, aniqlovchi B) 4 ta: ega, undalma C) 4 ta: faqat ega D) 5 ta: ega, undalma
   

5.Undovlar haqidagi noto‘g‘ri fikrni aniqlang.

1. 
   Undalmadan oldin kelgan undov so‘zdan keyin vergul qo‘yilmaydi.
   
2. 
   Buyruq-xitob undovlari faqat jonivorlarga qarata ularni haydash, chaqirish, to‘xtatish uchun qo‘llanadi.
   
3. 
   Undovlar otlashishi mumkin.
   
4. 
   His-hayajon undovlarining bitta o‘zi undov gap bo‘lib kela oladi.
   

6.Quloq soling, menga, yaxshi qiz,
Dilimni ochmoqchi bo‘laman Sizga.
Ushbu gapda gap bo‘laklari tartibi to‘g‘ri berilgan qatorni toping.

1. 
   kesim, to‘ldiruvchi, undalma, kesim, to‘ldiruvchi
   
2. 
   ega , kesim, to‘ldiruvchi, undalma, to‘ldiruvchi, kesim, to‘ldiruvchi
   
3. 
   ega, kesim, ega, to‘ldiruvchi, kesim, to‘ldiruvchi
   
4. 
   kesim, to‘ldiruvchi, undalma, to‘ldiruvchi, kesim, to‘ldiruvchi
   

7.Qirg‘iz O‘roz bittagina so‘lkavoyni (kim biladi, buni qachondan beri
saqlab kelgan) chiqarib, sekingina tashladi.Ushbu gapda ostiga chizilgan birlik...
A) uyushiq bo‘lak B) kiritma

100. 
     ajratilgan bo‘lak D) undalma
     

8.Mavjud ikki vazir - Xo‘ja Ato va Abduxoliq - devondagi ishlarni boshqarib ulgurmas edilar. Ushbu gapda ostiga chizilgan birlikni aniqlang.
A) kiritma B) ajratilgan bo‘lak C) undalma

4. 
   so‘z birikmasi