Umurtqalilar zoologiyasi

13-mashg‘ulot.  SUDRALIB 
YURUVCHILAR  SKELETI
Ob’ektning  sistematik  holati
Tip. 
Xordalilar  —  Chordata
Kenja  tip. 
Umurtqalilar
  - 
Vertebrata  yoki
Bosh  skeletlilai 
-  Craniata
Katta  sinf. 
To‘rt  oyoqlilar
  - 
Tetrapoda
Sinf. 
Sudralib yuruvchilar  —  Reptilia
Turkum. 
Tangachalilar  —  Squamata
Kenja  turkum. 
Kaltakesaklar  —  Sauria  (Lacertilia)
Vakil. 
Ildam  kaltakesak  -  Lacerta  agilis  L.
Kerakli  m ateriallar  va  jihozlar:  kaltakesak,  ilon  va 
toshbaqaning montaj qilingan skeletlari; kaltakesak tanasining 
turli  bo'limlari  umurtqalari,  oldingi  va  orqa  oyoqlari  hamda 
kamarlari skeletlari; bosh skeleti,  preparoval ninalar.  Kaltake­
sak, ilon va toshbaqaning skeletlari, tanasining turli qismidagi 
umurtqalari,  bosh  skeleti,  oyoq  skeletlari  va  kamarlari  aks 
ettirilgan jadvallar.
M ashg'ulotning  maqsadi:  ildam   kaltakesak  misolida 
sudra-lib  yuruvchilar  sinfi  vakillarining  skeleti  tuzilishini 
o'rganish.
Ishning  mazmuni:  sudralib  yuruvchilaming  skeleti  suvda 
ham  quruqlikda  yashovchilarnikiga  nisbatan  ancha  takomil- 
lashgan.  Progressiv xususiyatlariga suyak elementlarining yax­
shi rivojlanganligi, oyoqlarining o‘q skeletiga mustahkam biri­
kishi ulaming quruqlikda yashashga moslashganligi bilan bog'liq 
ekanligini  aytib  o‘tish  lozim.
Sudralib  yuruvchilar skeletidagi  xarakterli  xususiyatlardan 
yana biri ularda to‘sh suyagi va qovurg'alarning rivojlanganli­
gi  tufayli  ko'krak  qafasining  paydo  bo'lishidir  (ilon  va  tosh- 
baqalarda  bo'lmaydi).
www.ziyouz.com kutubxonasi

---