Umurtqalilar zoologiyasi

51-rasm.  Baqaning  venoz  sistemasi  sxemasi:
1-v e n o z   sin u si,  2 -ta sh q i  b o ‘yinturuq  ven a,  3 -ich k i 
bo^yinturuq  vena,  4 -ter in in g   katta  venasi,  5 - o ‘m rov  osti 
vena,  6 -old in gi  kovak  vena,  7-k eyin gi  kovak  vena,  8-so n  
venasi,  9 -q u ym ich  venasi,  10-yon b osh  venasi,  11  -  buyrak 
qopqa  venasi,  12-ichak  osti  ven asi,  13-jigar  qopqa  ven a­
si,  14  -jigar  venasi,  15-qorin  ven asi,  16-o'pk a  venasi, 
n 
17-buyraklar  (ven oz  qon   qora  rangda,  arterial  q on   c h iz ­
iqlar  va  aralash  qon  nuqtalar  bilan  k o ‘rsatilgan).
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Yuqorida  aytilgan  progressiv  belgilari  bilan  bir  qatorda 
baqalar  baliqlarga  nisbatan  sekin  harakatlanishi  tufayli  ular 
harakatini  va  tana  muvozanatini  boshqarib  turadigan  miya- 
chasi kamroq rivojlangan.
Baqa bosh miyasini o'rganish uchun tanasidan va boshidan 
terisini shilib  oling.  Natijada  yupqa bosh  tepa  suyaklarining 
ostida joylashgan  bosh  miya  shakli  ko'rinadi.  So'ngra  miya 
qutisining  kesilgan suyaklarini pinset bilan olib tashlang. Endi 
baqaning boshini o'zingizga qaratib aylaritiringda,  qaychi bi­
lan orqa  miya kanalining  ustki yoylarini kanal bo'ylab  kesib 
chiqing. Kesishdan hosil boigan suyak parchalarini olib tash- 
lasangiz,  orqa  miyani ko'rish imkoniyati tug'iladi.  Baqaning 
bosh miyasi besh boiimdan iborat.
Endi bosh miyani ustki tomondan ko'rinishi bilan tanishib 
chiqing (52-rasm). Agar miya tuzilishini yuqoridan pastga qa- 
rata  kuzatasak,  birinchidan  oldingi  miyaning  hidlov 
boiaklaridan  chiquvchi  juft  hidlov  nervlarini  ko'ramiz. 
Undan pastroqda chuqur yoriq orqali bir-biridan ajralgan old­
ingi miya yarim sharlari joylashgan.  Keyin ulardan pastroq­
da oraliq miyani ko'rish mumkin.  Uning ustida epifiz (ichki 
sekretsiya  bezi) joylashgan.  Oraliq  miya  orqasidan  o‘rta  mi­
yaning yumaloq ko‘ruv bo'laklari joy olgan.  Kichkina o'qlov 
shaklli  miyacha  uzunchoq  miyaning  to'rtinchi  miya  qorin- 
chasining  oldingi  qismini  qoplab  ko'ndalangiga joylashgan. 
Uzunchoq  miya  orqa  miyaga  sezilmasdan  qo'shilib  ketadi. 
Amfibiyalar bosh miyasidan o'n juft bosh nervlari chiqadi.
I 
4 
8 
9
52-xasm.  Baqaning  bosh  miyasi,  yonidan  ko'rinishi:
90
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

1-oldingi  m iya  katta  yarim   sharlari,  2-hidlov  b o klagi,  3-hidlov  nervi,  4-oraliq 
m iya,  5-ko‘ruv  xiazm asi,  6-voronka,  7-gipofiz,  8-o‘rta  m iya,  9-m iyach a,  10-uzun-