Umurtqalilar zoologiyasi

Dumsizlar (Ecaudata) turkumi 
Suvda ham quruqlikda yashovchilaming dumsizlar turku- 
miga kiradigan vakillarining tanasi serbar, kalta va yalpoq 
bo'lib, dumi bo'lmaydi. Oldingi oyoqlari kalta, keyingi oyo- 
qlari uzun va sakrashga moslashgan. Lichinkalari (itbaliq)ning 
tanasi yu-maloq yoki oval shaklda bo'lib, dumi uzun va yon 
tomonidan qisilgan. 
O'zbekistonda suvda ham quruqlikda yashovchilar sinfi dum- 
sizlar turkumining ikkita oilasi vakillari uchraydi. 
Dumsizlar turkumining oilalarini aniqlash jadvali 
1 (2) Tilining orqa uchi kesilmagan. Yuqorigi jag'ida tish- 
lari yo'q. 
Qurbaqalar — Bufonidae 
2 (1) Tilining orqa uchi ayri, ikkiga bo'lingan. Yuqorigi jag'ida 
tishlari bor. 
Baqalar — Ranidae 
Qurbaqalar (Bufonidae) oilasi 
Tanasi serbar va kalta, keyingi oyoqlari ancha yo'g'on, 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
boshi yalpoq bo‘ladi. Terisida bo‘rtmalari bor. Ko'z qorachig'i 
gorizontal yoriq shaklida. Keyingi oyoqlarining barmoqlari 
orasida suzgich pardasi yo'q. Tishi bo'lmaydi. 
O'zbekistonda bu oilaning qurbaqalar urug'i — Bufo Laur. 
va yashil qurbaqa — Bufo viridis Laur. turi yashaydi. 
Baqalar (Ranidae) oilasi 
Keyingi oyoqlari oldingisiga nisbatan uzun va baquwat 
bo'ladi. Oldingi oyoqlarining barmoqlari orasida suzgich parda- 
si bo'lmaydi. Yuqorigi jag'ida tishlari bo'ladi. 
O'zbekistonda bu oilaning bittagina baqalar urug'i (Rana 
L.) va ko'l baqasi — Rana ridibunda Pallas turi yashaydi. 
Suvda ham quruqlikda yashovchilar sinfi dumsizlar 
turkumi vakillarining lichinkalarini aniqlash jadvali 
1 
(2) Orqa chiqaruv teshigi tanasining o'ng tomonida joy- 
lashgan. Dum i tanasidan 1,5 marta uzun. 
Ko'l baqasi — Rana ridibunda Pallas 
2 (1 ) Orqa chiqaruv teshigi tanasining o'rtasida joylashgan. 
Ko'zlarining orasi bumining orasiga nisbatan 1,5 marta keng. 
Yashil qurbaqa — Bufo viridis Laur. 
Topshiriqlar: 
Tirik va spirtda fiksirlangan dumsizlar turkumi vakillarini aniq- 
lagichlar asosida o'rganib, sistematik holatini albomga yozing. 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi