Umurtqalilar zoologiyasi

T o ‘rt oyoqlilar — Tetrapoda 
S in f. 
Sutemizuvchilar — Mammalia 
T u rkum . 
Tovushqonsimonlar — Lagomorpha 
Vakil. 
Tolay tovushqoni — Lepus tolai Pall. 
Kerakli materiallar va jihozlar: tirik quyon, endigina 
o'ldirilgan quyon yoki oq kalamush, turli ekologik guruhlarga 
kiruvchi sutemizuvchilar vakillarining tulumlari, qo'l lupasi, 
mikroskop, buyum oynachalari, preparoval ninalar, pinset, 
qaychi, sut emizuvchUar tashqi ko'rinishi va terisining tuzili- 
shi aks ettirilgan jadvallar. 
Mashg'ulotning maqsadi: quyon yoki kalamush misoli- 
da sutemizuvchilar sinfi vakillarining tashqi tuzilishi va teri 
qoplamini o'rganish. 
Ishning mazmuni: sutemizuvchilar umurtqali hayvonlar 
ichida eng yuksak darajada rivojlangan bo'lib, xilma-xil sha- 
roitlarda yashashga moslashgan. Ulaming boshqa umurtqali 
hayvonlarga nisbatan asosiy progressiv belgilari quyidagilardir: 
1. Markaziy nerv sistemasi, ayniqsa oldingi miya katta ya- 
rim sharlarining kulrang moddasi — oliy nerv faoliyatining 
markazi yuksak darajada takomillashgan. Markaziy nerv siste- 
masining murakkab tuzilganligi bu hayvonlarga o'zgarib tura- 
digan yashash muhiti ta’sirida yangi ko'nikmalarni oson va tez 
hosil qilish, ya’ni o'zgaruvchan sharoitga tez moslashuv im- 
konini beradi. 
2. Tirik tug'adi va bolalarini sut bilan boqadi. 
179 

---

www.ziyouz.com kutubxonasi 
3. Termoregulyatsiyaning juda takomillashganligi tana tem- 
peraturasining doimiyligini ta’minlaydi. 
Yuqorida ko'rsatilgan progressiv belgilaridan tashqari, sut-