Umurtqalilar

22-rasm. Akula bosh skeletining ustki tomondan ko‘rinishi:
1-rostrum (tum shuq), 2 - k o ‘z kosasi, 3- eshituv kapsulasi, 4 - en sa b o ‘lim i, 5 -m iya qopqogM, 6-tanglay-kvadrat tog‘ayi, 7-til osti yoyi, 8-jabra yoylari.


Visseral skelet bo‘g‘imlarga bo'lingan, harakatchan bir qancha juft tog‘ay yoylaridan iborat. U uch qismga: 1) jabra yoylari, 2) til osti yoyi va 3) jag‘ yoylariga boiinadi.
Aksari akulalaming til osti yoyi orqasida besh juft jabra yoylari bo‘ladi. Ularning har qaysisi bir-biri bilan harakatchan birikkan to‘rt juft tog‘ay elementlardan iborat. Har qaysi jabra yoylarining ustki elementlari elastik paylar orqali umurtqa pog‘onasiga birikadi. 0 ‘ng va chap tomonlardagi jabra yoy- larini esa ostki tomondan bir-biri bilan toq tog'ay — kopula birlashtiradi. Ko‘pchilik akulalarda kopulalar qo‘shilib, bitta
toq plastinkaga aylangan, bu hoi jabra apparatining ostki to­ mondan mustahkam bo'lishini ta’minlaydi. Jabra yoyining oldida til osti yoyi, boshqacha aytganda gioid yoyi bor, odat­ da u faqat ikki juft va bitta toq tog‘aylardan iborat boiadi. Til
osti yoyining ustki juft elementi boshqa boiaklarga qaraganda katta boiib, giomandibulyar tog‘ay, uning ostidagi juft tog‘ay giod tog'ay, o‘ng va chap giodlami pastki tomondan o‘zaro biriktiruvchi toq tog‘ay esa kopula deb ataladi. Miya qutisi-


ning eshitish boiimiga giomandibulyar tog'ayning ustki qis­ mi, pastki qismiga esa harakatchan tarzda jag‘ yoyi birikadi.
Shunday qilib, giomandibulyar tog‘ay osmalik vazifasini bajaradi, jag‘ yoyi uning yordamida miya qutisiga birikadi. Jag‘ yoyining bunday tipda miya qutisi bilan birikishi shos- tiliya tipdagi birikish deb ataladi.
Jag‘ yoyi faqat ikki juft tog‘aydan iborat. Bu tog‘aylaming ustkisi yuqori jag‘ - tanglay-kvadrat tog'ay, pastki jag‘ vazi­ fasini bajaruvchisi esa mekkel tog'ayi deb ataladi. O'ng va chap tanglay - kvadrat tog'ay va mekkel tog'aylari oldingi tomondan ham o'zaro bir-biriga qo'shiladi (23-rasm).


3 Z 1 10-
K 11 Q 9 7 6 5


23-rasm. Akula bosh skeletining yon tomondan
ko ‘rinishi: