Umumiy psixologiya” Fanidan (1-kurslar uchun)


Ta`lim jarayonining psixologik asoslari



Download 4,05 Mb.
bet192/211
Sana02.02.2022
Hajmi4,05 Mb.
#425088
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   211
Bog'liq
2.Ёш даврлари Karimova 2021

18. Ta`lim jarayonining psixologik asoslari
18.1 Vazifa: Ta’lim jarayonida keng qo‘llanuvchi har xil ko‘rgazmali qurol va vositalar ko‘rgazmalilikning qaysi turiga kirishini ko‘rsating. Bunda quyida sanab o‘tilgan ko‘rgazmali qurol va vositalarning tartib raqamini o‘zlari oid bo‘lgan ko‘rgazmalilik turining nomi keltirilgan tegishli soha ostidagi bo‘sh katakchalarga kiritish talab qilinadi.




Ko‘rgazmali qurol va vositalardan namunalar

Ko‘rgazmalilik turlari

1

CHizmalar, sxemalar

Predmetli ko‘rgazmalilik

2

Ko‘rgazmali tajribalar







3

Og‘zaki misollar

Tasviriy ko‘rgazmalilik

4

Jadvallar, diagrammalar







5

Obrazli nutq

Nutqiy ko‘rgazmalilik

6

Ekskursiyalar, sayohatlar








18.2 Pedagogik qobiliyatlar psixologiyasi
Vazifa: Pedagogik qobiliyatlarning turli xil namunalari ularning qanday nisbatan umumiy guruhlariga oid ekanini ko‘rsating. Bunda quyidagi jadvalning alohida qobiliyat namunalari keltirib o‘tilgan satrlari bilan qobiliyatlarning umumiy guruhlari ko‘rsatilgan ustunlari o‘zaro kesishgan joyga har qaysi qobiliyat qobiliyatlarning qanday guruhiga mansubligini bildirish ma’nosida biror belgi qo‘yish talab qilinadi.


Pedagogik qobiliyatlarning alohida namunalari

Pedagogik qobiliyatlarning guruhlari


SHaxs bilan bog‘liq qobiliyatlar


Didaktik qobiliyatlar


Tashkiliy-kommunikativ qobiliyatlar



1

Bolalarga nisbatan muhabbat










2

Tushuntira olish qobiliyati










3

Tashkilotchilik qobiliyati










4

Sabr-toqat, chidam, matonat










5

Muloqotchanlik qobiliyati










6

Pedagogik xayol










7

Akademik qobiliyat










8

Pedagogik kuzatuvchanlik










9

O‘zini-o‘zi boshqara olish










10

Pedagogik takt










11

Suggestiv qobiliyat










12

Nutqiy qobiliyat










13

Diqqatning taqsimlanishi










18.3 Pedagogik faoliyatda boshqaruv uslubi muammosi
Vazifa: Pedagog faoliyatidagi boshqaruv uslublariga xos xususiyatlarni ko‘rsating. Bunda quyidagi jadvalning boshqaruv uslublari nomi keltirilgan ustunlari va ularga xos xususiyatlar sanab o‘tilgan satrlari o‘zaro kesishgan joyga qaysi xususiyat qanday uslubga xosligini bildirish ma’nosida biror belgi qo‘yish talab qilinadi.


Boshqaruv uslublariga xos xususiyatlar


Boshqaruv uslublari




Avtoritar


uslub

Demokratikuslub


Liberal
uslub



1

O‘quvchilarga tashabbus ko‘rsatish imkoniyatini bermaslik










2

O‘quvchilarga ko‘proq taklif shaklidagi ko‘rsatmalar bilan murojaat qilish










3

O‘quvchilarning xohish-istaklarini tushunayotgandek qilib o‘zini ko‘rsatish










4

O‘quvchilarni maqtash va tanqid qilishn maslahat bilan uyg‘unlashtirilishi










5

O‘quvchilarning imkoniyatlarini hisobga olmay ularga talab qo‘yish










6

O‘quvchilarga qo‘yilgan avvalgi talablarni yodda tutmaslik










7

O‘quvchi faoliyatidagi samaradorlikka asosan majburlov xisobiga erishish










8

O‘quvchilarga talab qo‘yishda ularning o’ektiv imkoniyatlariga e’tiborli bo‘lish










9

O‘quvchilarga murojaatda ovoz ohangining buyruqnamo, ko‘rsatmalar qisqa bo‘lishi










10

O‘quvchilar bilan bo‘lgan muloqotni minimallashtirishga intilish










11

O‘quvchilarning tashabbus ko‘rsatishiga keng imkoniyat yaratish










12

O‘quvchilarga yo‘naltirilgan tasoddifiy ta’sir natijasiga nisbatan sezgir bo‘lish










13

O‘quvchilarga ko‘pincha muloyim, avrovchi ohangda murojaat qilish










14

O‘quvchilarni rag‘batlantirish va jazolashning sub’ektiv bo‘lishi










15

O‘quvchilar jamoasining ishini o‘z holiga tashlab qo‘yish











18.4 Ta’lim samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi omillar
Vazifa: O‘quv materialining samarali o‘zlashtirilishiga ancha sezilarli ta’sir ko‘rsatadigan tashqi omillarning mazmunini belgilang. Bunda quyida berilgan har bir tavsifning qaysi omilga tegishli ekanini aniqlashtirib, keltirilgan jadvalning javoblar maydonidagi diagonal bo‘yicha ajratilgan katakchalarning yuqori bo‘linmasida muayyan omilning tartib raqami pastki bo‘linmasida unga mos tavsifning tartib raqami keltirish talab qilinadi.


Ta’lim samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi tashqi omillar



Ta’lim samaradorligiga ta’sir ko‘rsatuvchi
tashqi omillarning
tavsifi


1

O‘quv materialining shakli

1

O‘quv materialida aks etuvchi ma’lumotlarda ifodalunuvchi omil

2

O‘quv materialining emotsional xususiyatlari

2

O‘quv materialining qanday ko‘rinishda taqdim etilishida ifodalanuvchi omil

3

O‘quv materialining hajmi

3

O‘quv materialini o‘zlashtirishga sarf etiladigan vaqt va xatolar miqdorida ifodalanuvchi omil

4

O‘quv materialining anglanganlik darajasi

4

O‘quv materialini o‘zlashtirish muayyan vazifalarni hal etishga qanchalik kerakligida ifodalanuvchi omil

5

O‘quv materialining mazmuni

5

O‘quv materialini tushunish shaxs tegishli bilimlarga qanchalik egaligiga bog‘liqligida ifodalanuvchi omil

6

O‘quv materialining ahamiyat darajasi

6

O‘quv materialinining tarkibiy qismlari o‘rtasidagi aloqa qanday o‘rnatilishida ifodalanuvchi omil

7

O‘quv materialining murakkablik darajasi

7

O‘quv materiali tarkibiga kiruvchi alohida elementlar miqdorida ifodalanuvchi omillar

8

O‘quv materialining tarkibiy tuzilishi

8

O‘quv materiali shaxsda qanchalik muayyan his-kechinmalarni uyg‘otishida ifodalanuvchi omillar

19. Tarbiyaning psixologik asoslari
19.1 Vazifa: Ayrim o‘quvchilarning xulqida kuzatiladigan salbiy xulq-atvor shakllarining sabablarini ko‘rsating. Bunda quyidagi jadvalda sanab o‘tilgan salbiy xulq sabablarining tartib raqamini jadvalning javoblar maydonida tegishli salbiy xulq-atvor namunasi qarshisidagi bo‘sh katakchalarga kiritish talab qilinadi.


Salbiy xulq-atvor
sabablari

Salbiy xulq-atvor shakllari


Javoblar
maydoni



1

Bolaning faqat og‘ir, balki nisbatan engil mehnat faoliyati ham ota-ona tomonidan chegaralanishi

Qaysarlik









2

Bolaning ortiqcha maqtanchoqligi, gapdonligi, o‘ziga e’tibor qaratish, boshqalarni hayratlantirish istagi

3

Bolaning to‘g‘ri yo‘nalishda ro‘yobga chiqarilmay kelayotgan ichki jo‘shqinligi, tashabbuskorligi

Yolg‘onchilik









4

Bolaning jasurlik, mardlik asida nima ekanini noto‘g‘ri tushunishi

5

Bolaning mustaqillikka intilishi, shaxsiy xohish-irodasini namoyish etishga noo‘rin urinishi

Dangasalik









6

Bola tashabbuskorligining kattalar tomonidan qo‘pol va asossiz ravishda cheklanishi

7

Bolaning jazo hamda ta’qibdan xavotirlanishi va qo‘rqishi

Qo‘rslik








8

Bolaning kattalar tomonidan nohaq ravishda ayblanishi

9

Bolaning ochiq samimiy munosabat bilan dangallik, cho‘rtkesarlikning o‘zaro farqini yaxshi tushunmasligi

Intizomsizlik









10

Bolaning harakatlariga o‘qituvchi tomonidan etarli e’tibor va rag‘bat ko‘rsatilmasligi



Download 4,05 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   188   189   190   191   192   193   194   195   ...   211




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish