Umumiy o‘rta ta’lim


Suvni muhofaza qilish va tejash



Download 6,65 Mb.
bet6/51
Sana14.04.2022
Hajmi6,65 Mb.
#551075
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51
Bog'liq
Tabiatshunoslik3(@Kitob ulashaman bot)

Suvni muhofaza qilish va tejash


Tog‘larda daryo boshlanishida suv juda tiniq va toza bo‘ladi. Lekin har xil chiqindilar tashlansa, daryo suvi ifloslanadi. Turli korxonalarning oqova suvlari ham daryoga quyilsa, suv ifloslanadi. Bunday daryo suvi dengiz yoki ko‘lga quyilsa, ularning suvini ham ifloslaydi.
Ifloslangan suvdan barcha tirik mavjudot zarar- lanadi. Bunday suv odam organizmi uchun xavflidir. Shuning uchun suvni, ayniqsa, oqar suvlarni, ko‘l va hovuz suvlarini tindirmasdan va qaynatmasdan ichish mumkin emas.
Suvlar ifloslanishining oldini olish uchun, birinchi navbatda, odamlar suvga chiqindi tashlamasligi kerak. Aholi kundalik ehtiyoji uchun vodoprovod suvidan ham foydalanadi. Vodoprovod suvi zararli mikrob-
lardan tozalangan bo‘ladi.
Ba’zi xonadonlarda vodoprovod suvi behudaga oqib yotadi. Vodoprovod suvini olib kelishda ko‘plab ki- shilarning mehnati sarflangan. Shuning uchun vo- doprovoddan suv oqib turgan bo‘lsa, jo‘mragini burab, uni to‘xtatib qo‘yish zarur.
Suvni tejab ishlatish har birimizning burchimizdir.
Tayanch so‘zlar: suvning kengayishi, suvning torayishi, muzning erishi, suvning qattiq holati, suvning qaynashi, suvning bug‘ holati, suvni muhofaza qilish, vodoprovod, suvni tejash.
14


Savollar

    1. Suvning ahamiyati haqida nimalarni bilasiz?

    2. Suv isiganda kengayadimi yoki torayadimi? Soviganda- chi?

    3. Muz necha darajada eriydi?

    4. Suv necha darajada qaynaydi?

    5. Suv muhofazasi va tejalishi uchun nima qilish kerak?

TABIATDA HAVO

Havo nima?


Havo bizga ko‘rinmaydi. Harakatlanayotgan avto- mobil oynasini ochganimizda yuzimizga havo uriladi. Yelpig‘ich bilan yuzimizni yelpisak ham havoni sezamiz. Havoning o‘zi nima?
Tajriba. Bo‘sh stakanni to‘nkarilgan holatda suv solingan idishga botiraylik.
Bunda suv stakan ichiga deyarli kirmaydi (17-a rasm). Go‘yoki, stakan ichida nimadir bor. Shu narsa havodir.
Stakan ichidagi havo o‘z joyini suvga bo‘shatib ber- maydi.
Endi stakanni bir tomonga og‘diraylik. Shu zahoti stakan ichidagi havo pufakchalar bo‘lib suv yuziga chiqa boshlaydi.
Uning o‘rniga suv kira boshlaydi (17-b rasm).
Avvaliga havo suvning kirishiga yo‘l qo‘ymagan bo‘lsa, stakan og‘dirilganda shu havo suv yuziga chi-


15




  1. rasm. Stakan ichida havo bor.

qadi. Demak, stakan bo‘sh emas ekan, uning ichida havo bo‘lgan.
Faqat stakan ichida emas, balki ichi bo‘shdek tuyulgan barcha idishlar ham havo bilan to‘lgan. Bizga ko‘rin- maydigan havo turli gazlar va moddalardan tashkil topgan. Havo tarkibida azot, kislorod, karbonat angidrid, suv bug‘i va boshqa moddalar bor.

Download 6,65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish