Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti

144

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  

xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

  

7 – masala. Shimpanze somatik hujayrasi mitoz siklining profaza davridagi DNK 

(a), xromasoma (b), hujayra markazi (c) va sentriolalar (d) sonini aniqlang.  

Yechish:  Mitoz  sikli  profazasida  xromasoma  nabori  2n  4c  bo‘lib,  shimpanze 

somatik hujayrasi xromasomalari soni 2n=48 ga teng. DNK soni 4c=(48 x 2) 96, hujayra 

markazi  soni  2  ta  bo‘ladi.  Undagi  (9  bog‘lamli  3  tadan  mikronaychadan  iborat)  2  ta 

sentriola ham ikki hissa ortib soni 4 taga yetadi. Demak, masala javobi: a – 96; b – 48; c 

– 2; d – 4 bo‘ladi. 

  

8 – masala. Gorilla ovogenezining meyoz I anafaza bosqichida mutatsiya tufayli 3-

gomologik xromasomalar tarqalmay bir qutbga o‘tib, shu qutbdan yo‘naltiruvchi tanacha, 

ikkinchi  qutbdan  tuxum  hujayra  rivojlangan.  Hosil  bo‘lgan  tuxum  hujayra  normal 

spermatozoid bilan urug‘lansa, hosil bo‘lgan zigotadagi xromasomalar holatini aniqlang. 

Yechish:  Meyoz  anafaza  I  bosqichida  xromasomalar  nabori  n  4c  holida  bo‘ladi. 

Gorillada 2n=48; n=24; 4c=96 ga teng bo‘ladi. 

Anafaza  I  da  48  < 

25 xromasoma  →  yo‘naltiruvchi tanacha hosil bo‘lgan

23 xromasoma  → tuxum hujayra hosil bo‘lgan

  normal 

spermatozoidda  n=24  bo‘lib,  u  n=23  xromasomaga  ega  tuxum  hujayrani  urug‘lantirsa, 

zigota (♂24+♀23) 2n=47 xromasoma naboriga teng bo‘ladi.