Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti



Download 9,28 Mb.
Pdf ko'rish
bet612/1014
Sana08.12.2021
Hajmi9,28 Mb.
#190035
1   ...   608   609   610   611   612   613   614   615   ...   1014
Bog'liq
август кенгаши конфиренсия

411

 

 

"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"  



xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari 

 

yoppasiga Ñ/ñ harfi  bilan  yozila  boshlandi.  Masalan: taña,  mañu. Aslida,  bu 

so‘zlardagi N va G harflari Ñ tarzida yoziladigan bo‘lsa, qo‘shimcha G harfi orttirilishi 

kerak,  shunda  talaffuz  to‘g‘ri  bo‘ladi: tañga,  mañgu. Mashhur  adibimiz  Chingiz 

Aytmatovning ismi qirg‘iz tilida Chyңgyz deb yozilishi bejiz emas.  

Yoki “n” tovushi 

bilan 

tugagan 


so‘zga -ga qo‘shimchasi 

qo‘shilsa 

ham, 

ñ emas, ng yozilishi  kerak: menga,  jonga,  vatanga. Ñ va NG o‘rtasidagi  bunday  o‘ziga 

xos nozik, biroz e’tibortalab chegarani ilg‘amaslik oqibatida xatolar avj oldi. 

Tilimizda ң (ŋ)  tovushi  va  yonma-yon  keladigan  n+g  harflari  judayam  ko‘p 

uchragani  uchun  ularni  topib,  qiyoslab  to‘g‘rilash  —  muharrir-u  musahhihlarga  katta 

zahmat yuklaydi. 

Shunday  ekan, hech  qachon  so‘z  boshida  kelmaydigan,  boshqa  tovushlarga 

qaraganda  cheklangan  ng tovushini  ham  alifbodan  tashqarida fonetik  birikma  sifatida 

o‘rgansa bo‘ladi, deydi mutaxassislar. 



Ng-harflar  birikmasini  umumta’lim  maktablarda  o‘quvchilarga  oson,qulay  va  turli  xil 

didaktik, ta’limiy mashqlar orqali o‘rgatish biz pedagoglarning burchi deb bilaman. 



Ng-harflar  birikmasini  yoshligidan  to‘g‘ri  talaffuz  qilgan  o‘quvchi  n  va  g 

harflaridan bemalol ajrata oladi.Shu sabab birinchi navbatda o‘quvchilarga boshlang‘ich 

sinfdayoq  ng  harflar  birikmasi  ishtirok  etgan  so‘zlarni  to‘g‘ri  talaffuz  qilish 

ko‘nikmalarini shakllantirishimiz lozim. 

O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari harflar imlosi 26 bandida ng harflar birikmasi 

yangi, ko‘ngil, dengiz, singil, keling, bordingiz; tong, ming, teng kabi so‘zlarda til orqa 

ovozdor burun tovushini ifodalash uchun yoziladi, deb ko‘rsatilgan. 

1-mashq. Ajratib ko‘rsatilgan so‘zlarni to‘g‘ri o‘qing.  

Tayyorga ayyor nahang  

Tekinxo‘r, takasaltang.  

 Qarmoqdagi o‘ljaga  

Og‘iz solgandi qarang,  

Tumshug‘idan ilinib  

To‘r ichida, holi tang. 

 Dilshod Rajab 

 2-mashq. So‘zlarni bo‘g‘inlab to‘g‘ri o‘qing. 

Tengdosh,  dongdor,  manglay,  zarang,  tarang,  tanglay,  tong,  keng,  chang,  ming, 

bong,  zang,  ongli,  ingliz,  rangdor,  jangnoma,  keng,  kenglik,  zang,  ko‘nglim,  singil, 

kengash, dengizchi, zangori. 

Teng-dosh,  dong-dor,  mang-lay,  za-rang,  ta-rang,  tang-lay,  tong,  keng,  chang, 

ming, bong, zang, ong-li, ing-liz, rang-dor, jang-noma, keng, keng-lik, zang, ko‘-nglim, 

si-ngil, ke-ngash, de-ngiz-chi, zan-go-ri. 




 


Download 9,28 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   608   609   610   611   612   613   614   615   ...   1014




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish