118
"Umumiy o'rta ta'lim sifatini oshirish: mazmun, metodologiya, baholash va ta'lim muhiti"
xalqaro onlayn ilmiy-amaliy konferensiya materiallari
N.I.Taylaqov va boshqalar metodologik va metodik asos yaratib berganlar. Rossiyada bu
texnologiya, hozirgi kunda maxsus ta’lim sohasi yo‘nalishlari bo‘yicha ham tatbiq
qilinmoqda. Bir qancha mualliflar ishlarida aqliy va jismoniy rivojlanishida nuqsoni
bo‘lgan o‘quvchilarning kompyuter dasturlari bilan ishlash samaradorligi isbotlagan.
O‘qituvchi bunday mashg‘ulotlarga tayyorgarlik ko‘rishda duch keladigan barcha
qiyinchiliklarga
qaramay,
mualliflar
o‘quvchilarning
o‘quv
materialini
o‘zlashtirishlarining samaradorligini ta’kidlaydilar. [9, 10,11,12,13,14]. O‘zbekistonda
maxsus ta’limga AKT larni joriy etish bo‘yicha ilmiy tadqiqotlar endigina olib
borilmoqda [4,5, 6,7.] Jumladan, maxsus ta’lim muassasalarining tarbiyalanuvchilari,
o‘quvchilarning fikr almashishi, erkin va ijodiy tafakkurini rivojlantirish va o‘z fikrini
to‘g‘ri va aniq yetkazib berish qobiliyatiga ega bo‘lishida ularni hayotga
ijtimoiylashuviga omil bo‘ladi, desak yanglishmaymiz. Ma’lumki, multimedia
texnologiyalari maxsus ta’lim jarayonini boyitadi, o‘quv materiali, ta’limiy axborotlarni
idrok etishni yanada samaradorligini oshirish imkonini beradi. Multimedia — bu
zamonaviy texnik va dasturiy vositalardan foydalanib, interaktiv dasturiy ta’minot
boshqaruvi ostida o‘zaro vizual va audiosamara ta’siridan iborat bo‘lib, u matn, tovush,
grafika, foto, videoni birgalikda taqdim etadi [7].
Demak, axborat texnologiyasi maxsus pedagogika va uning yo‘nalishlari
(surdopedagogika, logopediya, oligofrenopedagogika) ga faol kirib kelishi kun talabidir
va ushbu mavzuga bag‘ishlangan tadqiqotlar olib borilmoqda. [4,5,6,8].
Maxsus
ta’limda eshitishida nuqsoni bo‘lgan boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga matematika fanini
o‘qitishda multimedia texnologiyalaridan foydalanish ilmiy-nazariy va metodik jihatdan
asoslab berildi. Eshitishida nuqsoni bo‘lgan boshlang‘ich sinf o‘quvchilariga matematika
fanini o‘qitishda “Matematikani o‘qitishda multimedia metodikasi” elektron o‘quv
qo‘llanmasi ishlab chiqildi, multimedia texnologiyasi boshlang‘ich sinflar kesimida
yaratildi va tajriba-sinovdan o‘tkazilmoqda.
Multimedia texnologiyalari asosida
boshlang‘ich sinflarning eshitishida nuqsoni bo‘lgan o‘quvchilarida matematik bilim,
ko‘nikma va malakalarni shakllantirish, rivojlantirish samaradorligi isbotlandi.[8].
Mazkur toifaga mansub 1-2-sinflar kar o‘quvchilarining eshitish idroki va tovush
talaffuzini rivojlantirish uchun “Men o‘qiyman, gapiraman” innovatsion kompyuter
dasturi yaratildi (Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligining 2019 yil 22 avgustdagi 89-03-
3158-son ma’lumotnomasi). Mazkur axborot texnologiyasi ixtisoslashtirilgan kar bolalar
maktablaridagi yakka tartibdagi "Eshitish qobiliyatini rivojlantirish va talaffuzga
o‘rgatish" korrektsion-rivojlantiruvchi mashg‘ulotlarining samaradorligini oshirishga
xizmat qiladi. Shu bilan birga ishlab chiqilgan metodikalardan eshitishida nuqsoni bilan
o‘qituvchilar uchun pedagogik tavsiyalar ishlab chiqildi. [5].
“To‘g‘ri talaffuz qilish" dasturimizning asosiy maqsadi - talaffuzida kamchiligi
bo‘lgan bolalarning og‘zaki nutqini turli tomonlarini tashxisini qo‘yish bo‘yicha [ 6]
kompyuter dasturi ishlab chiqildi. Dastur uchta moduldan iborat - "Tovush", "Bo‘g‘in",
Do'stlaringiz bilan baham: |