Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik-majmua

vI. Mehrning o‘z qallig‘ini chohdan chiqarib parvarish 
qilgani va suhaylning yuzma-yuz olishuvda jobirni 
yengib, so‘ngida barchalarining murodga yetganliklari 
to‘g‘risida
mehr gul yanglig‘ aylabon yaqo chok,
nilufarzor aro kezib g‘amnok.
yosh to‘kub bahri mavjvar
1
 yanglig‘,
ko‘k libos ichra nilufar yanglig‘.
yuziga bas taponcha
2
 urg‘onidin,
nilufarlar ochib gulistonidin.
hajrdin forig‘ o‘lmog‘in istab,
Ul balodan qutulmog‘in istab.
Fikrdin kecha ko‘zni yopmas edi,
Chora ko‘p istar erdi, topmas edi.
bandini anglab erdi choh ichra,
G‘am-u anduh-u umrkoh
3
 ichra.
dedi: «Ul chahdin oni qutqorsam,
yig‘labon zor-zor yolborsam.
ozim etsam
4
 suhayl uchun oni
kim, desam hojatimni pinhoni.
Ul magar holatimni anglab jazm,
maxlasimg‘a
5
 bu sori qilg‘ay azm».
yoshurun tiyra uyga ul dilxoh
kirdi ikki kaniz anga hamroh.
1
 
Bahri mavjvar
 – mavjlangan dеngiz.
 
2
 
Tapоncha
 – shapati, tarsaki. 
3
 
Umrkоh
 – jоn azоbi.
 
4
 
Оzim etsam
 – yubоrsam.
 
5
 
Maxlas
 – xalоs, qutulish.
 

---

206
keldi chah boshi uzra g‘amparvard
1
,
Chekti un: «ki-ey asiri mehnat-u dard!
men dog‘i bir faqirmen sendek,
notavon-u asirmen sendek.
maxlasing ichra sa’y etib jondin,
seni cheksam bu tiyra zindondin.
har ne desam qabul etarsenmu?
qayon etsam ravon ketarsenmu?»
Choh ichinda suhayl edi betob,
holini za’f qilmish erdi xarob.
bor edi oncha mehnati bir yon,
mehri gulchehr furqati
2
 bir yon.
bo‘lg‘och ul nav’ so‘z xitobi aning,
oshti ul undin iztirobi aning.
ko‘ngluni say’ birla to‘xtatti,
nozaning‘a bu nav’ so‘z qotti:
«ki-ey bashar xilqat-u, farishta sifot,
bergan o‘lgan tanimg‘a toza hayot!
sendan etsa bu nav’ lutf zuhur,
har nechuk ishga aylasang ma’mur.
sa’y etay to tanimdadur jonim,
qilayin toki bo‘lg‘ay imkonim».
mehr eshitgach bu so‘zni soldi tanob
3
,
ne tanob, ikki gisui
4
 partob
5
.
notavon tutti rishtani mahkam,
mehr chekti
6
, ul ikki mahvash ham.
1
 
G‘amparvard
 – g‘amga bоtgan, g‘ambоda.
 
2
 
Gulchеhr furqati
 – gulyuzlidan ayriliq. 
3
 
Tanоb
 – arqоn.
 
4
 
Gisu
 – sоch.
 
5
 
Partоb
 – ulоqtirmоq, tashlamоq.
 
6
 
Chеkti
 – tоrtdi.
 

---

207
tiyra uyga chiqordilar oni,
mehr ko‘p qildi lutf pinhoni.
qildi zanjir-u banddin ani fard
1
,
yer o‘pub, dedi zori g‘amparvard.
ki: «ne hukm etgung, ey malaksiymo,
shammai
2
 andin aylagil iymo»
3
.
mehr qildi fasonasin bunyod
4
,
boshig‘a nekim o‘tti ayladi yod.
otov-u mulk-u joh-u hashmatini,
pardasig‘a
5
 suhayl nisbatini
6
.
ko‘rganin bahr mavjidin tashvir
7
,
tushganin anda notavon-u asir.
bo‘lg‘on anda zarurdin sokin,
qolg‘onin Jobir ilgidin emin.
Za’f etib notavon aning so‘zidin,
lahza-lahza borur edi o‘zidin.
anga yetkurdi so‘zni mehri munir
8
,
ki: «bu yanglig‘ki, men bo‘lubmen asir,
aylay olmas kishi xalosima mayl,
ko‘shish-u kina birla g‘ayri suhayl.
sanga ey dardmand-u ovora,
so‘z budurkim, gar aylabon chora,
andoq etsangki, bahrdin qutulib,
yaman ahli sori ravona bo‘lub.
1