Umumiy nazorat savollari «iqtisodiyot nazariyasi» fanidan tayyorlangan umumiy nazorat savollari

Mehnat unumdorligi deb mehnatning vaqt birligi ichida mahsulot ishlab chiqarish qobiliyatiga aytiladi. U ma’lum ish

Vaqti birligi mobaynida ishlab chiqarilgan mahsulotning miqdori yoki mahsulot birligini ishlab chiqarish uchun sarflangan ishvaqti bilan o‘lchanadi.

Mehnat intensivligi deganda ish vaqti birligi davomida mehnat sarfining oshib

Borishi, ya’ni mehnatning jadallashishi tushuniladi. Mehnat intensivligining oshishi muayyan vaqt davomida ko‘proq qiymat yaratilishiga imkon beradi.

47.Qiymat qonuni va uning vazifalari.
Tayanch iboralar: qiymat qonunning mazmuni, tovar qiymatini xisobga olish, rag’batlantirish va tabaqalashtirish vazifasi.
Tovar qiymatining negizini aniqlash doimiy ravishda tortishuvlar va munozaralarga sabab bo‘lib, bu borada quyidagi ikki asosiy

Yo‘nalish mavjud:

1. 
   Qiymatning mehnat nazariyasi;
   

2. 
   Qiymatning naflilik yoki keyingi qo‘shilgan miqdor nafliligi
   

Nazariyasi.

Qiymatning mehnat nazariyasi asoschilari Uilyam Petti, Adam

Smit, David Rikardolar hisoblanadi. U.Petti – qiymatning mehnat nazariyasining dastlabki asoschisi bo‘lib, u qiymatning manbai mehnat

Hisoblanishini, aynan mehnat sarfi tovar qiymati miqdorini belgilab

Berishini ko‘rsatib o‘tgan.Qiymat qonuni tovar ishlab chiqarish

Va ayirboshlash uning qiymati asosida amalga oshishini, qiymatning o‘zi esa ijtimoiy zaruriy mehnat sarflari orqali o‘lchanishini

Ifodalaydi.

48.Pul tug’risida turli xil nazariyalar.
Tayanch iboralar: metalistik, nominalistik va miqdoriy nazariyalar.
Pul – bu hamma tovarlarni sotish va sotib olish mumkin

Bo‘lgan, umumiy ekvivalent rolini o‘ynovchi maxsus tovardir.Pulning metallistik nazariyasining rivojlanishida merkantilistik

Maktab namoyandalarining qarashlari muhim o‘rin tutadi. Ular pulning qadr-qimmatini oltin va kumushning tabiiy xossalarida deb bilib,

Uning tovar mazmunini tan olganlar.Pulning nominalistik nazariyasi tarafdorlari metallistik nazariyaga qarshi chiqib, pullaming tovar tabiati hamda ular ichki qiymatini

Zararligining o‘zini inkor etadilar. Nominalistlar pulga shartli belgi

Sifatida qarab, ulaming nodir metallar bilan aloqadorligini rad qiladilar.Pulning miqdoriy nazariyasi – bu muomaladagi pul miqdori, tovar narxlari darajasi hamda pullaming qiymati o‘rtasidagi

O‘zaro bog‘liqlikni izohlashga asoslangan iqtisodiy ta’limotdir.

Uning mohiyati muomaladagi pul miqdori narxlar va pul qiymati darajasining mutanosib ravishda o‘zgarishining dastlabki sababidir, degan qoidadan iborat.

Pulning mohiyatini to‘laroq tushunish uchun uning quyidagi
asosiy vazifalarini ko‘rib chiqamiz: 1) qiymat o‘lchovi; 2) muomala
vositasi; 3) boylik to‘plash vositasi; 4) to‘lov vositasi.
49.Pul va uning vazifalari.