Umumiy metallurgiyaga

 
Uchinchi bosqich – temir oksidini tiklanishi (raskislenie) 
Suyuq  metallda  erigan  temir  oksidining  tiklanishi  yuz  beradi.  Suyuqlanish 
jarayonida  metall  tarkibida  kislorod  miqdorini  oshishi  qo‘shimchlarani  oksidlash 
uchun  zarur,  ammo  tayyor  po‘latning  tarkibida  kislorod  salbiy  ta’sir  etuvchi 
moddadir, chunki kislorod po‘latning mexanik xossalarini pasaytiradi. 
Po‘lat  tarkibidagi  temir  oksidini  tiklash  ikkita  usulda  olimb  boriladi: 
diffuzion  va  cho‘ktiruvchi.  Diffuzion  usulda  suyuq  shlak  yuzasiga  yanchilgan 
ko‘rinishdagi  ferrosilitsiy,  ferromarganets  va  alyuminiy  qo‘shiladi.  Bu  moddalar, 
temir oksidini tiklashi natijasija, temir ksidining miqdorini pasaytirishadi. 
Bu usulda hosil bo‘ladigan oksidlar, shlak takribida qoladi, temir esa tiklanib 
po‘lat tarkibiga o‘tadi. 
Cho‘ktiruvchi usulda suyuq po‘latga eruvchan tiklovchi moddalar qo‘shiladi 
(ferrosilitsiy,  ferromarganets,  alyuminiy),  bu  moddalar  temirga  nisbatan, 
kislorodga tortilish kuchi yuqoriroq bo‘lganligi uchun, temir oksidlarini tiklaydi va 
SiO
2
,  MnO,  Al
2
O
5 
oksidlarini  hosil  qilishadi,  hosil  bo‘lgan  oksid  birikmalarning 
zichligi po‘latga nisbatan past bo‘lgani uchun, shlak fazasiga o‘tishadi. 
 

---

70