Umumiy kimyoviy texnologiya

1	2	3	4	5
Himoya

Maslahatchi_______________________dos.Aripova M.M

Mavzu:Sanoatda sellyuloza va uni ishlab chiqarish
ASOSIY QISM
I BOB. Sellyuloza
1.1. Sellyuloza.
1.2. Sellyuloza efirlari.
1.3. Sellyulozaning fizik xossalari.
II BOB. : Selulta va qog’oz sanoati.
2.1. Sellyuloza va qog’oz sanoati.
2.2. Sanoatning zamonaviy xususiyatlari.
2.3. Regeniratlangan sellyuloza.
III BOB. Ishlatilishi.
3.1 Moddaning avzalliklari.
3.2 Oziqlanish qiymati.
3.3 Sotiladigan moddalar turlari.
IV BOB. XULOSA.
V BOB. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR.

Kirish
Hozirgi vaqtda sellyuloza va qog'oz sanoati Rossiyada etakchi o'rinlardan birini egallaydi va mamlakat iqtisodiyotiga bevosita ta'sir qiladi. Bu, birinchi navbatda, Rossiya va ayniqsa, uning Osiyo qismi juda katta bitmas-tuganmas o'rmon resurslariga ega ekanligi bilan bog'liq.
So'nggi bir necha yil ichida Rossiyada sellyuloza-qog'oz sanoati oldinga katta sakrashga erishdi. Bu tsellyuloza-qog'oz korxonalari rahbarlarining to'g'ri siyosat olib borishi, xorijiy va mahalliy investorlarni jalb qila boshlagani tufayli sodir bo'ldi.
Selluloza — tolasimon oq modda, ko ’pchilik oddiy erituvchilarda erimaydi. Oz darajada feling suyuqligini qaytaradi va rux xlorid ishlirokida yod suvli eritmasmi ko’k rangga bo‛yaydi. Eng yaxshi erituvchi mis 2 gidroksidining ammiakli eritmasidir, unda ko‛proq qismi eriydi. Shu eritmaga kislota ta’sir etganda sellyuloza cho ’kmaga tushadi. Kalsiy rodaniti Ca(SCN )2 konsentrlangan eritmasi qo ’shib qizdirilsa qisman eriydi, -10° da sovuq NaOH da ham qism an eriydi. Agar sellyulozaga sirka angidridi va sulfat kislota ta’sir etilsa oktaasetat holatda-sellobioza olinadi, uning unumi 40% yuqori emas. Sellulozaning ba’zi turlarida n ning qiymati 40 mingga, molekular massasi esa bir necha millionga yetadi. Uning molekulalari chiziqsimon (tarmoqlanmagan) tuzilgan, shu sababli selluloza oson tolalar hosil qiladi. Kraxmal molekulalari esa ham chiziqsimon, ham tarmoqlangan strukturaga ega. Kraxmalning sellulozadan asosiy farqi ana shundadir. Bu moddalarning tuzilishida ham farq bor: kraxmal makromolekulalari a- glukoza molekulalarining qoldiqlaridan, selluloza makromolekulalari esa b- glukoza molekulalarining qoldiqlaridan tarkib topgan. Selluloza makromolekulasining hosil bo‘lish jarayonini ushbu sxema bilan tasvirlash mumkin:
Molekulalarning tuzilishida ozgina farq borligi polimerlarning xossalarida ancha farq bo‘lishiga olib keladi: kraxmal — ovqatlanish mahsuloti, sellulozani esa ovqat sifatida ishlatib bo‘lmaydi. Selluloza ham “kumush ko‘zgu” reaksiyasini bermaydi (aldegid gruppasi yo‘q), lekin kislotalar bilan eterifikatsiya reaksiyasiga kirishadi. Bu hol har bir C6H10O5 zvenoni glukozaning uchta gidroksil gruppasi bor qoldig‘i sifatida qarashga asos bo‘ladi. Bu gidroksil gruppalar selluloza formulasida ko‘pincha ajratib ko‘rsatiladi: