Umumiy kimyodan qoidalar to’plami

Ayrim tuzlarning suvdagi eritmasini indikatorlarga ta’siri

Tuzlarning eritmalari	Tuzlar eritmalarining indikator rangiga ta’siri
	Lakmus (sariq rangli)	Fenolftalein (pushti rangli)	Metiloranj (qizil rangli)
Kuchli asos va kuchli kislota	Rangi o’zgarmaydi	Rangi o’zgarmaydi	Rangi o’zgarmaydi
Kuchsiz asos va kuchli kislota	Qizaradi	Rangi o’zgarmaydi	Pushti
Kuchli asos va kuchsiz kislota	Ko’karadi	To’q qizil	Sariq

Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari

320	Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari	Oksidlanish darajasi o’zgarishi bilan boradigan reaksiyalarga oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari deyiladi.
321	Oksidlovchi	elektron qabul qilinadi va qaytariladi. Bu jarayon qaytarilish deyiladi.
322	Qaytaruvchi	elektron beradi va oksidlanadi. Bu jarayon oksidlanish deyiladi.
323	Oksidlanish – qaytarilish reaksiyalarining turlari:	disproporsiyalanish, ichki molekulyar, sinproporsiyalanish va molekulalararo oksidlanish – qaytarilish reaksiyalari.
324	Eng muhim oksidlovchilar:	metallmaslar, metallmaslarning eng yuqori musbat oksidlanish darajasidagi birikmalari – H2SO4, HClO4, HClO3, HNO3, KMnO4, SO3, NO2, K2Cr2O7, K2CrO4, K2FeO4, elektroliz jarayonidagi anod.
325	Eng muhim qaytaruvchilar:	metallar, Fe^2+, Mn^2+, Cr^2+, Sn^2+, I^-, Br^-, Cl^-, S^2-, NH3, CH4, H2, HNO2, H2SO3, elektroliz jarayonidagi katod.

Elektroliz

326	Elektroliz deb –	elektrolit eritmasi yoki suyuqlanmasi orqali elektr toki o’tishi natijasida sodir bo’ladigan oksidlanish – qaytarilish reaksiyalariga aytiladi.
327	Katodda sodir bo’ladigan jarayonlar	Metall Beketov qatorida H dan keyinda tursa, katodda metall ioni qaytariladi va metall ajralib chiqadi. Metall Beketov qatorida Li dan Al oraliqda tursa, katodda metall ioni o’rniga vodorod ioni qaytariladi va H2 ajralib chiqadi. Metall Beketov qatorida Al dan keyin H dan oldinda tursa, katodda metall ioni va vodorod ioni qaytariladi va metall va H2 bir vaqtda ajralib chiqadi.
328	Anodda sodir bo’ladigan jarayonlar	Agar eritmada kislorodsiz kislotalarning anionlari (I^-, Br^-, Cl^-, S^2) mavjud bo’lsa, anodda shu anionlar oksidlanadi va ajralib chiqadi. F^-ioni bundan mustasno. Agar eritma tarkibida kislorod kislotaanionlari mavjud bo’lsa, anodda kislota qoldig’i o’rniga gidroksid ionlari oksidlanadi vaO2ajralib chiqadi.
329	Faradeyning I - qonuni	Elektrolit eritmasi yoki suyuqlanmasi orqali doimiy tok o’tkazilganda elektrodlarda ajralib chiqayotgan modda massasi shu elektrolit eritmasi orqali o’tayotgan tok miqdoriga to’g’ri proporsional.
330	Faradeyning I - qonuni	m - ajralib chiqayotgan modda massasi; Q – tok miqdori. I – tok kuchi (Amper); t – elektroliz uchun ketgan vaqt (sekund). K – elektrokimyoviy ekvivalent deb ataladigan proporsionallik koeffisiyenti.
331	Faradeyning II - qonuni	Ketma – ket ulangan elektrolit eritmalari orqali 96500 Kl tok o’tganda elektrodlarda ajralib chiqayotgan modda massasi shu moddaning kimyoviy ekvivalentiga teng bo’ladi.
332	Faradeyning II – qonuni bo’yicha elektrodlarda ajralib chiqayotgan modda massasini topish	m - ajralib chiqayotgan modda massasi(g); E – kimyoviy ekvivalent; I – tok kuchi (Amper); t – elektroliz uchun ketgan vaqt (sekund).
333	Faradeyning