Umumiy kimyo O‘rta ta’lim muassasalarining 1-sinfi va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarining o‘quvchilari uchun darslik 1- nashri O‘zbekiston Respublikasi

4-mаsаlа. Quyidagi birikmalarning qaysilari ionli bog‘lanishga ega?

1) seziy ftorid; 2) ammiak; 3) kaliy xlorid; 4) vodorod oksid; 5) kalsiy oksid; 6) oltingugurt (VI) oksid.

Yechish. Seziy ftorid CsF, kaliy xlorid KCl, kalsiy oksid CaO larda ion bog‘lanish mavjud. Chunki ularda elektrmanfiyliklar farqi 1,7 (2,0) dan katta moddalarda ion bog‘lanish bo‘ladi.

Seziy ftoridda	Cs = 0,7;	F = 4,1; 4,1–0,7 = 3 , 3.
Kaliy xloridda	K = 0,8;	Cl = 3; 3–0,8 = 2 , 2.
Kalsiy oksidda	Ca = 1;	O = 3,5; 3,5–1 = 2 , 5.

Demak, bu uchala birikma ion bog‘lanishli bo‘ladi.

5-mаsаlа. Keltirilgan birikmalarning qaysi birida qutbli kovalent bog‘ eng kuchli ifodalangan:

A) vodorod xlorid; B) vodorod oksid;

C) ammiak; D) azot (II) oksid.

Yechish. Bu moddalarda elektrmanfiyliklar farqini aniqlash kerak.

Birinchi moddada Cl = 3,0; H = 2,1; 3–2,1 = 0,9, farqi = 0 , 9.

Ikkinchi moddada O = 3,5; H=2,1; 3,5–2,1=1,4, farqi 1,4.

Uchinchi moddada N=3,0; H=2,1; 3–2,1=0,9, farqi = 0 , 9.

To‘rtinchi moddada O=3,5; N=3; 3,5–3=0,5, farqi = 0,5.

Demak, bu moddalar ichida vodorod oksidida (suv) kovalent bog‘ eng qutbli hisoblanadi.