Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Tajribaning oʻtkazish tartibi: 
Lampa kamida 5 minut yonganidan soʻng (yorugʻlik oqimining doimiyligi) 
oʻlchashni toʻxtating. 
 Izoh: Oʻlchash mobaynida tarmoqdagi kuchlanish oʻynab turgani uchun 
lampaning yorugʻlik oqimi oʻzgaradi. Shuning uchun iloji boricha oʻlchashni 
qisqa vaqtda bajaring. Ba′zida yorugʻlik oqimini tekshiring (yuqoriga qarang), va 
zarur boʻlsa tirqishning kengligini oʻzgartirish orqali sozlang. 
a)
Oʻlchash 1: qutblanish yoʻnalishi tushish tekisligiga perpendikulyar. Optik 
kursilar orasidagi burchakni 1600 ga toʻgʻrilang. Shisha panjarani prizmali stolga 
qoʻying va uni shunday toʻgʻrilangki: 
- Tushayotgan yorugʻlik paketi toʻliq panjaraning akslantiruvchi tomoniga kelsin 
va shuningdek tirqishning tasviri linza (7) gardishining markazida shakllansin.
Mikrovoltmetrdagi kuchlanishni (800) qayd qiling va uni yozib oling.
Izoh: Doimo tushish burchagi optik kursilar orasidagi burchakning yarmiga teng. 
Optik kursilar orasidagi burchakni 100 qadam bilan oʻzgartiring va har bir holda 
qayta oʻlchashlarni bajaring. 

---

226 
b)
Oʻlchash 2: qutblanish yoʻnalishi tushish tekisligida Polyaroidni 90° ga 
oʻrnating, optik kursilarni bir chiziqda qilib joylashtiring (1800) va tirqish 
kengligini mikrovoltmetr yana 10 mV koʻrsatadigan qilib sozlang (shisha panjara 
qurilmada emas). 
c)
a) da oʻlchangan tushish burchaklarida 
𝑈
𝐼𝐼
kuchlanishlarni oʻlchashni 
takrorlang. Agar oʻlchanayotgan kuchlanishlar 
𝑈
𝐼𝐼
(𝛼)
, 1 mV dan kichik boʻlsa, 
10
−4
oʻlchash diapazoniga oʻting.