Umumiy fanlar

TOSHKENT KIMYO-TEXNOLOGIYA INSTITUTI YANGIYER FILIALI “UMUMIY FANLAR” KAFEDRASI NOORGANIK MODDALAR KIMYOVIY TEXNOLOGIYASI QURILISH MATERIALLARI KIMYOVIY-TEXNOLOGIYASI 5-20 GURUH TALABASINING falsafa FANIDAN MUSTAQIL ISHI MAVZU: 3-guruh anionlari BAJARDI: nabiyev javohir

Axloqning kеlib chiqishi! REJA: 1. Anionlarning umumiy tavsifi. 2. 3-analitik guruh anionlarining klassifikatsiyasi. 3. Uchinchi analitik guruh anionlari uchun xos bo‘lgan xususiy reaksiyalar.

Manfiy zaryadlangan ionlar anionlar deb ataladi. Masalan, Cl- , S04~, NO- va hokazo. Kationlar, asosan, bitta atomdan tashkil topgan bo'lsa, anionlar murakkab tarkibli ionlardir, ya’ni ular bir yoki bir nechta atomlardan tarkib topgan. Masalan, C H 3CO O -, SCN" SO2", B40 2-, Cr20 2-, C032-, P043". Anionlar kationlardan farq qilib, ko'pincha bir-birining topilishiga xalal bermaydi. Shuning uchun anionlar eritmani bo‘lib-bo‘lib tekshirish usuli yordamida, ya’ni tekshirilayotgan eritmaning ayrim ulushlaridan topiladi. Anionlar aralashmasini analiz qilishda guruh reagentlari odatda guruhlarni bir-biridan ajratish uchun emas, balki guruhlarning bor-yo‘qligini aniqlab olish uchun qoilaniladi. Agar biror guruh anionlarining yo‘qligi aniqlansa, shu guruhga kiradigan ayrim anionlarni topish uchun reaksiya o‘tkazilmaydi. Shunday qilib, anionlar guruhini topish reaksiyalari umumiy analizni ancha osonlashtiradi. Yuqorida anionlarning ko‘pchilik reaksiyalari bilan tanishilgan edi. Masalan, Ba2+, Pb2+ kationlari S042- va Cr042- anionlari yordamida topilgan edi. Aksincha, bu anionlarni bariy va qo'rg'oshin tuzlari yordamida topish mumkin. Shunga o'xshash Ag+ ionining reagenti СГ ioni bo'lgani holda СГ ionini Ag+ yordamida topish mumkin.

3-analitik guruh anionlari: NO3^- NO2^-, CH3COO^-, MnO“ va boshqalar. Bu anionlarning bariyli va kumushli tuzlari suvda juda yaxshi eriydi. Guruh reagentga ega emas. Anionlaiga tegishli bo'lgan xususiy reaksiyalar 9-, 10-, 11-jadvallarda berilgan

Lirik chekinish!

Global muammolardan tinchlikni saqlash va qurolsizlanish muammosi eng universal ahamiyatga ega, chunki bu muammo hal etilmasa, Yer yuzida  hayot  va sivilizatsiyaning  kelajagi  o‘ta  achinarli  ahvolga  kelishi  muqarrar.  

Global muammolardan tinchlikni saqlash va qurolsizlanish muammosi eng universal ahamiyatga ega, chunki bu muammo hal etilmasa, Yer yuzida  hayot  va sivilizatsiyaning  kelajagi  o‘ta  achinarli  ahvolga  kelishi  muqarrar.  

Insoniyat tarixida,  ba’zi  ma’lumotlarga  ko‘ra,  jami  14 mingdan ortiq urushlar ro‘y bergan va, ming afsuski, harbiy mojaro va ziddiyatlar  sayyoramizning  turli  hududlarida hanuzgacha  yuz  bermoqda. Lekin, global darajada bu muammo jami 70 milliondan ziyod kishi qurbon bo‘lgan ikkita jahon urush bo‘lib o‘tgan XX asrda keskinlashdi. Urushdan  keyingi  davrda  esa  kapitalistik  va  sotsialistik davlatlar, ayniqsa,  AQSH  va Ittifoq  o‘rtasidagi  o‘tkir  qarama-qarshiliklar  sharoitida "qurol poygasi” keskinlashib ketdi. 

Hozirgi vaqtda AQSH, Rossiya Federatsiyasi, Buyuk Britaniya, Fransiya,  Xitoy, Hindiston va Pokiston  jahon  hamjamiyatining  rasman  tan olingan  yadroviy  qurolga  

ega davlatlari  hisoblanadi.  Shuningdek,  rasmiy yadroviy maqomga ega bo‘lmagan KXDR ham bu turdagi qurolga ega ekani barchaga ma’lum. 

Energetika muammosi ham dolzarb global muammolaridan biri bo‘lib, uning mohiyati jahon energetika balansining aksariyat qismi tugaydigan energiya  manbalariga  to‘g‘ri kelishi  bilan  tavsifl anadi.  Ya’ni,  mineral yoqilg‘i  resurslari  (neft,  tabiiy  gaz, ko‘mir,  slanes,  torf)  zaxiralarining kamayishi yoki ularni qazib olish tannarxining ancha  ko‘tarilishi, aholi va ishlab  chiqarishning  energiyaga  bo‘lgan ehtiyojlari orasidagi tafovut bilan  bog‘liq  muammoni  yuzaga  keltiradi.   Bu  muammoning yechimi, ko‘pchilik mutaxassislar fikricha, asosan ikkita yo‘nalishdagi harakatlar bilan bog‘liq: energiyani tejaydigan texnologiyalarning amaliyotga keng joriy  etilishi  hamda quyosh  energiyasi,  shamol,  qalqishlar,  geotermal energiya,  bioyoqilg‘i singari noan’anaviy  (muqobil)  energiya  manbalaridan foydalanishga bosqichma-bosqich o‘tish. 

XX asrning 60-yillari oxiridan boshlab insoniyatning global istiqbollarini baholash uning eng muhim yo'nalishiga aylandi. Ushbu faoliyatda kelajak haqidagi falsafiy tushuncha o'zini o'zi amalga oshirdi, bu kutilmagan tarzda batafsil hisob-kitoblardan kuchli dalillarni oldi. Bashorat qilishning ushbu tendentsiyasi asosan hisobotlar ta'sirida shakllandi. Rim klubi - bu etakchi iqtisodchilar, menejment nazariyasi bo'yicha mutaxassislar, sotsiologlar, siyosatshunoslar va siyosatchilarning xalqaro hamjamiyati bo'lib, 1968 yilda italiyalik iqtisodchi A.Peccei tomonidan global prognozlash modellarini ishlab chiqish uchun tashkil etilgan. 90-yillarning o'rtalariga qadar klub a'zolarini tayyorlash, dolzarb global muammolar bo'yicha xulosaviy hisobotlarni muhokama qilish va nashr etish Rim klubining asosiy ish shakli edi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!

2021