Umumiy doc

. y=F(x) funksiya egri chizig‘i 
[
] [
]
[
]
{
}
[
]
{
}
.
.
.
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
2
2
1
2
2
1
1
1
1
1
−
−
−
−
−
−
−
−
−
=
=
=
=
=
=
−
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
y
f
f
f
x
f
f
f
y
f
f
х
f
f
y
f
х
f
y
n
n
Agar tizimga kirgan bo‘g‘inlarning barcha xarakteristikalari chiziqli bo‘lsa, umumiy 
xarakteristikasi ham chiziqli bo‘ladi. Birgina bo‘g‘inning xarakteristikasi chiziqli 
bo‘lmagan bo‘lib koladi. 
Bo‘g‘inlarning parallel ulanishida (11.3-rasm, b) bo‘g‘inlarning kirish kattaligi 
umumiy bo‘lib, chiqish kattaliklari o‘zaro algebraik qo‘shiladi. Demak, bo‘g‘inlari 
parallel qo‘shilgan tizimning statik xarakteristikasi tegishli ordinatalar statik 
xarakteristikalarining jamlanishidan aniqlanadi. 
11.4
-§. AVTOMATIK ROSTLASH TIZIMLARINING TAVSIFLARIN 
CHIZIQLANTIRISH 
0
N
1
N
2
N
3
N
y
x
PDF created with pdfFactory Pro trial version 
www.pdffactory.com

---

359 
Amaldagi element va tizimlarning matematik modeli, ko‘pincha, chiziqli 
bo‘lmagan tenglamalar bilan tavsiflanadi, ularning tahlili esa ko‘p qiyinchiliklar 
tug‘diradi. SHuning uchun, hisoblashlarda chiziqli bo‘lmagan matematik modellar 
chiziqli modellar bilan almashtiriladi. Aniqlik bir oz yo‘qolishiga qaramay, chiziqli 
modellar sodda va mukammal usullar bo‘yicha tahlil qilishga imkon beradi. CHiziqli 
bo‘lmagan matematik modellarni chiziqli modelga taqribiy almashtirish operasiyasi 
to‘g‘ri chiziqqa keltirish
deyiladi. Agar ravon o‘zgarayotgan egri chiziq shaklidagi 
grafik statik xarakteristika mavjud bo‘lsa, grafik to‘g‘ri chiziqqa keltirish usulidan 
foydalanish mumkin. Buning mohiyati statik xarakteristikaning ish tarmog‘ini 
ob’ektning berilgan ish rejimi nuqtasidagi boshlang‘ich statik xarakteristikasiga 
urinma to‘g‘ri chiziq bilan almashtirishdan iborat. Grafik to‘g‘ri chiziqqa keltirish 
jarayoni 11.4 rasmda ko‘rsatilgan. 
Grafik to‘g‘ri chiziqqa keltirishdan tashqari chiziqli bo‘lmagan bog‘lanishlarni 
to‘g‘ri chiziqqa keltirish usuli, ya’ni funksiyani Teylor qatoriga kirish signalining 
kichik orttirmalari bo‘yicha yoyish usuli mavjud. Avtomatik rostlash tizimi uchun 
rostlanuvchi kattalikka nisbatan chiziqli bo‘lmagan defferensial tenglama o‘rinlidir. 
Uning umumiy ko‘rinishi quyidagicha: 
11.4-rasm.