Umumiy bo‘luvchi va umumiy karrali. Ekub va ekuk

UMUMIY BO‘LUVCHI VA UMUMIY KARRALI. EKUB VA EKUK

Xudoyberdiyeva Muqaddas

SONI TUB KO’PAYTUVCHILARGA AJRATAMIZ

Eng kata umumiy bo’luvchisi(ekub)

• Bir nechta sonning har biri qoldiqsiz bo‘linadigan songa shu sonlarning umumiy bo‘luvchisi deyiladi
• Berilgan sonlarning har biri bo‘linadigan eng katta son shu sonlarning eng katta umumiy bo‘luvchisi(EKUB) deyiladi.
• 1-masal:EKUB(24;80) ni toping
• Berilgan sonlarni
• 24 va 80 ko‘rinishida tub ko‘paytuvchilarga ajratamiz.Ekub tanlashda ikkala sonda qatnashganlarni kichik dsarajasini olamiz

•  

Eng kichik umumiy karralisi (Ekuk)

• Bir nechta sonning har biriga qoldiqsiz bo‘linadigan songa shu sonlarning umumiy karralisi(bo‘linuvchisi) deyiladi
• Berilgan sonlarning har biriga bo‘linadigan eng kichik son shu sonlarning eng kichik umumiy karralisi(EKUK) deyiladi.
• 2-masala.EKUK(90;80) ni toping
• Berilgan sonlarni 90 va 8 ko‘rinishida tub ko‘paytuvchilarga ajratamiz.

•  

O‘zaro tub son, Natural bo‘luvchilari soni(NBS)

→ ko‘rinishida tub ko‘paytuvchilarga ajraladigan sonning natural bo‘luvchilari soni

NBS(N) = formula orqali topiladi

 

→ bo‘lsa, va sonlari o‘zaro tub sonlar deyiladi

 

3-Masala

2020 sonining nechta natural bo‘luvchisi bor?

ekanidan foydalanamiz.

NBS(2020) = (2+1)(1+1)(1+1)=12

 

MUSTAQIL ISHLASH UCHUN MISOLLAR:

• 1.Toping: EKUB (54, 36).
• A) 12 B) 18 C) 24 D) 108
• 2.EKUB (12,24) ni hisoblang
• A) 24 B) 12 C) 8 D)6
• 3.EKUK(12,35)ni hisoblang
• A)12 B)420 C)35 D)70
• 4.48 va 60 sonlarning eng kichik umumiy karralisi eng katta umumiy bo’luvchisidan necha marta ortiq.
• A)10marta B)20marta C)6marta D)8marta