Umumiy biyologiya

                                                         3-matn 

                                               Hujayra sitoplazmasi  

Hujayra sitoplazmasi membrananing ichida joylashgan. Sitoplazmaning 

tarkibi organik va anorganik moddalardan iborat. Sitoplazma organoidlariga: 

mitoxondriya, ichki membrana, lizosoma, Golji apparati, ribosoma, sentrasoma 

kabilar kiradi. Bu organoidlarning har biri maxsus vazifani bajaradi. Mitoxondriya 

---

hujayralarning energiya stansiyasi yoki kuch beruvchi markazi hisoblanadi, ya’ni 

ularda adenozintrifosfat kislota (ATF) va kreatinfosfat kislota (KF) sintez qilinadi 

va to’planadi. Hujayra qo’zg’alib ish bajarganda, ushbu kislotalar parchalanib, 

energiya hosil qiladi. Ribosomalar hujayrada oqsillarni sintezlaydi, shuning uchun 

ular ‘‘oqsillar fabrikasi’’ deb nomlanadi. Lizosomalar fermentlardan iborat bo’lib, 

ular hujayradagi oziq moddalarni mayda zarrachalarga bo’ladi (parchalaydi). Shu 

tufayli ular shartli ravishda hujayraning ovqat hazm qilish organi deb nomlanadi. 

Sentrosoma yadro yaqinida joylashgan bo’lib, hujayraning bo’linishida muhim rol 

o’ynaydi. Golji apparati to’rsimon shaklda bo’lib, hujayraning bo’linishida, uning 

ba’zi eskirgan qismlarining yangilanishida ishtirok etadi. 

                                                     

4-matn