Умумий формуласи ёки бўлаган органик бирикмалар оддий эфирлар дейилади



Download 54,94 Kb.
bet2/6
Sana15.04.2022
Hajmi54,94 Kb.
#553486
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1-ma'ruza. Oddiy va murakkab efirlar

Fizikaviy xossalari.
Odatdagi sharoitda dimetil va metiletil efirlar gaz bo’lib, dietil efirdan boshlab o’ziga xos hidli, rangsiz suyuqliklardir. Oddiy eirlar suvda yomon,organic erituvchilarda esa уаxshi eriydi. Ularning solishtirma og’irligi birdan kichik. Oddiy efirlar ko’pgina organik moddalar uchun yaxshi erituvchi hisoblanadi. Molekulalari orasida vodorod bog’lar yo’qligi sababli oddiy efirlarning qaynash temperaturasi ularni hosil qilgan spirtlarnikidan va hatto molekulyar massasi teng bo’lgan spirtlarnikidan ham past. Masalan, metal spirt 64,70C , etil spirt 78,3 0C da qaynagani holda dimetil efir 240C da qaynaydi.
Kimyoviy xossalari. Oddiy efirlar reaksiyaga kirishish qobiliyati kam bo’lgan moddalardir. Oddiy efir bog’i (C – O – C) asoslar, oksidlovchilar va qaytaruvchilar ta’siriga chidamli bo’lganidan oddiy efirlar odatdagi sharoitda suyultirilgan mineral kislotalar, ishqorlar, natriy metallic, PCl5 bilan reaksiyaga kirishmaydi, suv bilan gidrolizlanmaydi. Oddiy efrilar faqat konsetrlangan sulfat va yodid hosil qiladi:
R─O─R/ + HJ→ R─O─R/ + J→R─J─R/─OH
Agar oddiy efirlar bilan konsentrlangan yodid va bromid kislotalar o’rtasidagi reaksiya qizdirish bilan olib borilsa, ikki molekula alkil galogenid hosil bo’ladi:
R─O─R/ + 2HJ→R─J+R/ J+H2O
CH3─CH─O─CH─CH3 + 2HBr──→ 2CH3─CH─Br +H2O
│ │ │
CH3 CH3 CH3
Diizopropil efir Izopropil bromide

2. Oddiy efirlar konsentrlangan sulfat kislota ta’sirida parchalanib, tegishli murakkab efir va spirtlar hosil qiladi:


C2H5─O─C2H5+HOSO3H → C2H5HOSO3H+ C2H5OH
Etilsulfat kislota
3. Natriy metalli ham qizdirilganda oddiy efirlarni parchalaydi (P.P. Shorigin).reaksiya natijasida natriy alkogolyat va natriy organik birikma hosil bo’ladi.
R─O─R+2Na →R─O─Na+ R─Na

Download 54,94 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish