Умумий физика курсининг «Молекуляр физика» былимини

VII. REAL GAZLAR
 
 
1.
 
Molekulalarning cheklangan o’lchamlari e’tiborga olib hisoblanganda 
gazning  idish  devoriga  beradigan  bosimining  miqdori  qanday 
o’zgaradi? Bu o’zgarish gaz zichligiga bog’liqmi? 
2.
 
Molekulalar 
orasidagi 
tortishish 
kuchlarini 
e’tiborga 
olib 
hisoblaganda gazning idish devorlariga beradigan bosimning miqdori 
qanday o’zgaradi? Bu o’zgarish gaz zichligiga bog’liqmi? 
3.
 
Idishdagi  gaz  molekulalari  orasidagi  tortishish  kuchlari  birdan 
yo’qolib qolsa, gaz bosimi qanday o’zgargan bo’lardi? 
4.
 
Real  gazning  ideal  gazdan  farqi  nimada?  Qanday  sharoitlarda  gaz 
holati Mendeleev-Klapeyron qonuniga bo’ysunmaydi? 
5.
 
Eksperimental  ma’lumotlarning  katta  bosimga  ega  bo’lgan  ideal  gaz 
holati  tenglamasi  bilan  mos  kelmasligini  va  kichik  bosimlarda  mos 
kelishini qanday tushuntirish mumkin? 
6.
 
Van-der-Vaals tenglamasi qanday yoziladi: a) bir mol’ gaz uchun; b) 
ixtiyoriy massali gaz uchun? 

---

 
89 
7.
 
Van-der-Vaals  tenglamasidagi  tuzatishlarning  fizik  ma’nosi  qanday? 
Ular  qanday  hisoblanadi:  a)  molekulyar-kinetik  nazariyaga  ko’ra;  b) 
kritik holat parametrlari bilan? 
8.
 
Turli  temperaturalar  uchun  Van-der-Vaals  izotermalari  grafikda 
qanday joylashgan? Van-der-Vaals izotermasi qanday ko’rinishga ega 
bo’ladi:  a)  kritik  temperaturalar  kichik  temperatura  uchun;  b)  kritik 
temperatura  uchun;  v)  kritik  temperaturadan  yuqori  temperatura 
uchun? 
9.
 
Oddiy  sharoitda  xona  ichidagi  havoni  ideal  gaz  deb  qarash 
mumkinmi? 
10.
 
Gazlarni, masalan: ammiakni xona temperaturasida suyuq holatga 
o’tkazish mumkinmi?