“umid nihollari” sport o’yinlarida gandbolning tutgan o’rni va roli

1.2. Gandbolda hujum va himoya texnikasi.
-Hujum o’yin texnikasi – to’pni egallagan hujumchi butun vujudi bilan raqiblar darvozasiga to’p kiritishga intiladi. Raqiblarning qarama-qarshiliklarini turli usullar yordamida Engish mumkin.
- hujum o’yini texnikasining bu qismiga to’pni ilish, ushlash, to’pni yerga urib olib yurish va egallab olish, chalg’itish va to’siqlar qo’yish usullari kiradi.
- to’pni ilish – bu to’pni egallashga imkon beruvchi usul. To’pni bir va ikki qo’llab ilib olish mumkin. To’pni bir qo’lda ilish juda murakkab harakat hisoblnadi. To’p bilan muvaffaqiyatli harakat qilish uchun uni to’g’ri ushlash lozim. To’p ikki qo’l bilan ushlanganda yaxshi nazorat qilinadi.
- To’pni uzatish – bu asosiy texnik usullardan hisoblanadi. Ko’p usullar yig’indisi yordamida bajariladi. Qo’llarni tirsak qismidan bukkan holda to’pni yuqoridan uzatish –Gandbol o’yinida to’p uzatishning asosiy usulidir. To’pni uzatish panjalarning to’g’ri ishlatilishi natijasida bajariladi. Qo’l panjalari yordamida to’p aniq va tez uzatiladi.
- To’pni yerga urib olib yurish - bir joyda turganda, ko’proq yurganda, yugurganda bajarilib, o’yinchining harakat qilishida ko’p qo’llaniladigan asosiy usullardan biri hisoblanadi. To’pni yerga urib olib yurish to’g’ri chiziq, yoysimon chiziq va doira bo’ylab har-xil yo’nalishlarda bajarilishi mumkin. O’yinchining yo’nalishni, tezlikni, sapchish balandligini o’zgartirib hamda to’pga qaramasdan yerga urib olib yurishlar Gandbol o’yinida katta ahamiyatga egadir.
- O’yinda to’pni otish natijasi bir qator sharoitlarga bog’liq. Ayniqsa, raqiblarga kutilmagan vaziyatda to’pni otish yo’nalishini o’zgartirishdir. To’pni ko’zlagan nuqtaga yo’naltirishda tezlik muhim rol o’ynaydi. To’pni otish kuchi tezlikka bog’liq. To’pni otishda uning kuchi va og’irligini hisobga olish lozim.
Darvozaga to’p otish – joyidan, yurib, yugurib kelib, sakrab va tayangan holda bajariladi. Darvozaga to’p otish yuqoridan, yondan, pastdan bir qo’llab bajariladi va h.k.
- Chalg’itish harakatlarini to’psiz va to’p bilan bajarish mumkin. To’psiz chalg’itishlardan to’pni tekis, uni qarshiliksiz qabul qilish uchun himoyachilarning yaqinida turganda ta’qibdan qutulish maqsadida ko’proq foydalaniladi.
To’pni uzatishda otishni, yerga urib yurishni qarshiliksiz bajarish uchun to’p bilan chalg’itishlarda qo’llaniladi.
Ikki va undan ortiq usullardan tashkil topgan to’pli yoki to’psiz chalg’itishlar oddiy va murakkab ikki turlarga bo’linadi. Bir harakatdan ikinchi harakatga o’tishda qancha kam vaqt sarflansa, raqibni aldab o’tishga shuncha ko’p imkoniyat yaratiladi.
To’pni uzatishda usullarni o’zgartirishda to’p yo’nalishini va to’p uzatishda, to’xtab qolish paytlarda chalg’itishlar ko’p qo’llaniladi. Eng ko’p tarqalgan chalg’itish – bu to’pni otmoqchi bo’lgan hujumchiga peshvoz chiqayotgan himoyachilarning yo’lini to’sishlarda qo’llaniladi.
-To’siq hujumchilarning himoyachilardan qutulishi uchun qo’llaniladigan foydali vositadir.Gandbolo’yinida to’siqlar yakka holda va guruhli holda qo’yilishi mumkin. Guruhli to’siq qo’yish 9 metrli erkin to’p tashlash chizig’idan to’p otishda ko’p qo’llaniladi, bu bir necha o’yinchining bir-biriga yaqin turib to’pni egallamoqchi bo’lgan hujumchiga peshvoz chiqayotgan himoyachilar yo’lini to’sishdan iboratdir.
Himoya o’yini texnikasini o’rgatish. Himoya o’yini texnikasiga to’pni olib yurish, urib qaytarish, to’siqni buzish va darvozabonning to’pni ushlab olishlari kiradi.
Dastlabki holatda to’g’ri turish himoya harakati tayyorgarligiga zamin yaratadi. Yon tomonlarga erkin harakatlanish va orqa bilan yugurib ilish himoyachi harakatining muhim qismidir.