Ulıwma orta bilim beriw mektepleriniń 7-klası ushın sabaqlıq

203
Tapsırma 2.3.
1. Plagiat sózin ózimizdiń qaysı ápiwayı sózimiz benen atasaq boladı eken? 
2. Plagiatlıq háreketlerin qashan bolsa da islep kórgensiz be?
Plagiat sózin «kóshirip alıwshılıq» hám bul qılmısqa jol qoyǵan insandı – 
plagiatordı kóshirip alıwshı dese de boladı. Olar basqa birewdiń aqılı, talantı, miyneti 
nátiyjesin (ilimiy ideyalar, joybarlar, kórkem tekstler, muzıkalı shıǵarmalar, háykeller, 
proektler, baǵdarlamalar hám t.b.) ózlestirip, olardı óziniń atınan keń jámiyetshilikke 
tanıtadı. 
Plagiatlıq – intellektual durıs emes háreket bolıp, aqıbeti jaman jaǵdaylarǵa alıp 
keledi. 
Plagiattıń bazı kórinisleri bizge belgili. Máselen, birewdiń jazǵan shıǵarma 
jumısın ózińizdiń atıńızdan tapsırsańız – bul, álbette, plagiatlıq. Kitap yaki maqaladan 
nusqasın sol turısına kóshirip alıp, oǵan atribut yamasa (*) belgilerin kirgizbeseńiz, 
bul tuwrıdan-tuwrı plagiatlıq boladı. Eger siz shıǵarma jazıw ushın birewge pul berip 
jazdırıp, bul shıǵarmanı ózińizdiki dep tapsırsańız da, bul háreketińiz de plagiatizm 
boladı. 
Perifrazalıq plagiat – birewdiń shıǵarması yamasa miynetiniń ishine birneshe 
ózgeris kirgiziw, keyin onı ózińizdiń atıńızdan shıǵarıw.
Tapsırma 2.4.
1. Plagiatlıqtıń aqıbeti nelerge alıp keliwi múmkin?
2. Basqa birewdiń miynetinen qalay paydalanıwımız kerek eken? 
3. Plagiatlıqtıń qanday kórinisleri bar eken? 
Eliklew – kóshirip alıw emes, úyreniw, izleniwdiń bir basqıshı. Biraq bul dawam 
ete berse plagiatlıqqa alıp keliwi múmkin. Bunday dóretiwshiler ózliginen hesh nárse 
jarata almay qaladı. Dım bolmaǵanda ustazınıń shıǵarmasınıń nusqasın dóretiwi 
múmkin. 
Tapsırma 2.5.
1. Siz ilimiy yamasa ádebiy dóretiwshilik barısında kimgedur eliklegen 
waqtıńız bolǵan ba? 
2. Bul eliklewińiz plagiatlıqqa shekem kóterilgeni joq pa?