Ulıwma bilim beriwshi orta mekteplerdiń 4-klası ushın sabaqlıq

59-súwret.
Sheńber 
formasında salınǵan 
naǵıs.

---

56
60
-súwret.
Nizamitdin Tursınaliev.
Sheńber formasında 
naǵıs salıw basqıshları.
(japıraq, bofta, paxta, shırmawıq) náwbet penen sızılıp, 
jumıstı qálemde juwmaqlaysız. Dáslep kompoziciyanıń 
tórtten bir bólimi payda etilgennen keyin, onı kalka 
qaǵazǵa túsirip sheńberdiń qalǵan bólimlerine kóshirip 
shıǵasız. Naǵıs kompoziciyasın payda etip alınǵannan 
keyin, oǵan reń berip baslaysız. Naǵıs basqısh penen 
boyap juwmaqlanadı. Reń beriwde tórtmúyeshli naǵıs 

---

57
sal
ıwda kórsetilgen qaǵıydalarǵa itibar beriledi. Jumıs 
barısında 58-súwrette kórsetilgen basqıshlarǵa ámel 
q
ılıń. Naǵıstı boyaw barısında reńlerdiń sáykesligine, 
ıssı yamasa suwıq reńlerge qatnasına itibar beriń.
Ótilgen temanı bekkemlew ushın sorawlar
:
1.
Kvadrat, sheńber, tórtmúyeshlik formasındaǵı 
naǵıslardıń parqı neden ibarat
?
2.
Sheńber túrindegi naǵıs qayerlerde ushıraydı
?
Úyge tapsırma
:
1.
Sheńber formasındaǵı naǵıstı juwmaqlap keliw
.
2. 
Ózińizdiń úyińizde ámeliy óner buyımlarındaǵı naǵıs 
úlgilerin 
taql
ań
. 
«SEBET KÓTERGEN QÍZ» TEMASÍNDA 
KOMPOZICIYA ISLEW
Xalqımız ázelden nandı qádirlep keledi. Nanlardıń obi 
(artqan) nan, pátir nan, shıjıqlı nan, lochira nan, shır
-
may nan, góshli nan, sawǵa nan hám basqa kóplegen 
túrleri bar. Tandırdan jańa alınǵan, ıssı, porsıldaq nan 
hám gúlsheler kóbinshe asxanadan úyge sebette alıp 
kelinedi. 
Kompoziciya elementlerin tabıwda esińizge saqlap 
qalǵanlarıńızdı, bazardaǵı nan satıwshı qatarların kóz 
aldıńızǵa keltirseńiz kompoziciya dúziwińizge ańsat bo
-
ladı.
Bul sabaqta «Sebet kótergen qız» temasında kom
-

---

58
poziciya isleysiz. 61-a súwrette sebet kótergen qızdıń 
ózi (xudojnik U. Sulaymanov), 61-b súwrette bolsa 
qızdıń qaptal hám arqa táreplerindegi fon birgelik
-
te súwretlengen. Birinshi sabaqta arqa fon 
–
háwliniń 
bir bólegi, asxana, ondaǵı oshaq-tandırlar kórinisi 
s
úwretlense, ekinshi sabaqta sebet kóterip kiyatırǵan 
qızdıń súwretin qosıp, pútin kompoziciya jaratasız. Siz 
ú
lgidegidey kompoziciyanı islewińiz shárt emes, bálkim 
óz betinshe temada basqa kórinistegi súwretti salıwıńız 
múmkin.
Asxanalar kóbinshe jazǵı hám qısqı boladı. Súwret