Ulug`bek maktabining shakllanishi «Ziji Ko`ragoniy»

 
 

---

 
 
 
Xulosa 
Dunyo astronomiya fani taraqqiyotida o„rta asr Sharq astronomiyasi, 
jumladan, Markaziy Osiyo olimlarining faoliyati alohida o„rin tutadi. Salkam yetti asr 
davom etgan Sharq astronomiyasining jo„shqin faoliyati Ulug„bek va uning 
akademiyasining boy ilmiy merosi bilan yakunlandi. Mazkur rasadxona ishga 
tushirilganda uning bosh “teleskop”ining aniqlik darajasi atigi bir necha yoy 
sekundigacha borib, to optik teleskoplar ixtiro qilingan 17 asrga qadar uning samaralari 
o„rta asr astronomlari uchun astronomik kuzatishlarda erishilgan rekord natija bo„lib 
xizmat qildi. Bu asbob Quyosh, Oy va sayyoralar harakat nazariyalarini yangi 
bosqichga ko„tarish, tutilishlar nazariyasi va amaliy astronomiyaning asosiy 
predmetlaridan bo„lgan vaqtni o„lchash ishlarida yuksak aniqlikka erishish imkonini 
berdi.
Ulug„bek astronomiya maktabi vakillarining tadqiqotlari natijasi bo„lgan buyuk 
meros — “Ziji jadidi Ko„ragoniy”dan keyingi yuz yillar mobaynida faqat Sharq emas, 
balki G„arb mamlakatlari ko„pgina yirik rasadxonalarining olimlari dasturul-amal 
sifatida keng foydalandilar. “Ziji Ko„ragoniy”ning Quyosh, Oy va sayyoralarning 
holatlariga tegishli jadvallari, mingdan ortiq bevosita ko„rinadigan yulduzlarning 
jadvali, aksariyat hollarda, Samarqand rasadxonasi olimlarining bevosita kuzatishlari 
natijalari bo„lib, o„rta asr astronomiyasining eng aniq jadvallaridan hisoblanardi. Shu 
boisdan “Ziji Ko„ragoniy” qo„lyozmasi o„rta asrda turli joylarda katta tezlik bilan 
ko„chirilib ko„paytirila boshlandi.

---

Foydalanilgan adabiyotlar 
1.
Asqarov O‟, Hayitboyev M, Nishonov S. “Pedagogika” Toshkent Talqin 
nashriyoti 2008.
2.
Hoshimov K. Nishonova S. “Pedagogika tarixi” Toshkent O‟qituvchi 
nashriyoti 1996 
3.
B.X.Xodjaev “Umumiy pedagogika nazriyasi va amaliyoti” Toshkent, 
“Sano-standart” nashriyoti, 2017 
4.
M.Toxtaxodjayyeva va boshqalar “Pyedagogika” T.: O„zbyekis-ton 
Faylasuf-lari Milliy jamiyati, 2010 
5.
Pedagogik entsiklopediya. I va II jild. “O„zbekiston milliy entsiklopediyasi”
Davlat ilmiy nashriyoti. -Toshkent, 2012. 
Foydalanilgan internet saytlari 
1.
www.tdpu.uz
 
2. 
www.pedagog.uz
 
3. 
www.edu.uz
 
4. 
www.ziyo.edu.uz
  
5. 
www.gov.uz
 
6. 
www.ziyonet.uz
 
7. 
www.istedod.uz