Улуғмуродов н. Х

10- MA’RUZA 
 
MAVZU :AVTOMATIK ROSTLASH 
Reja : 
1.Asosiy ta‟rif va tushunchalar 
2.O‟zgarmas tok generatori kuchlanishini nagruzka bo‟yicha rostlash 
3.Sinxron mashina kuchlanishini nagruzka bo‟yicha rostlash 
4.Rostlanuvchi parametrni o‟zgarishi ( chetga chiqishi ) bo‟yicha rostlash 
5.Kombinasiyalashgan romtlash usuli 
6.Teskari bog‟lanish tushunchasi 
7.Berk zanjirli avtomatik rostlash sistemalari 

---

102 
Adabiyotlar: 
1. Yusupbekov N.R. va boshqalar. “Texnologik jarayonlarni boshqarish sistemalari”, -Toshkent, 1997 
y. 
2. Yusupbekov N.R. va boshqalar. “Avtomatika va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish.”, -
Toshkent, 1982 y. 
3. Mansurov X.N. “Avtomatika va ishlab chiqarish jarayonlarini avtomatlashtirish”,-Toshkent 1987 y. 
4. Майзель М.М “Основы автоматики и автоматизации производственных процессов ”, - 
Toshkent, 1964 
1.
 
Asosiy ta’rif va tushunchalar . 
Ishlab chiqarish qurilmalari – mashina, yuritma yoki agregatlarda o‟tadigan texnologik 
prosesslar bir yoki bir nechta sifat ko‟rsatkichlari bilan xarakterlanadi.Bunday ko‟rsatkichlar turli xil – 
mexanik, fizik va kimyoviy kattaliklar(temperatura, bosim, tezlik, quvvat, konsentrasiya va 
xokazolar)dan iborat bo‟lib, texnologik prosess davomida mexnat predmetiga ishlov berish, ularning 
berilgan miqdori o‟zgarmas yoki ma‟lum qonunga muvofiq o‟zgaradigan shart-sharoitda amalga 
oshiriladi.Masalan, paxtani quritish prosessida quritish temperaturasi X(t) oldindan belgilab qo‟yilgan 
quritish temperaturasi X
b 
ga, tanda ipini oxorlash sifatli bo‟lishi uchun esa oxor vannasidagi eritma 
satxining balandligi X
ch
(t) berilgan balandlik X
b
ga teng bo‟lishi shart va xokazo.Texnologik prosess 
davomida rostlanib turishi kerak bo‟lgan bunday ko‟rsatkichlar (kattaliklar) rostlanuvchi parametrlar 
X
ch
(t) deb ataladi.ROstlash rostlanuvchi parametrlarining oldindan berib qo‟yilgan rostlash qonuniga 
muvofiq o‟zgarishi demakdir. 
Rostlanuvchi parametrning o‟zgarmas bo‟lishini yoki berilgan qonunga muvofiq o‟zgarishini 
ta‟minlaydigan texnik qurilma avtomatik rostlash sistemasi (ARS) deb ataladi.